ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση
Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.
Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.
ΘΕΜΑ: Η δημιουργία του ανθρώπου – Η εξορία από τον Παράδεισο
ΠΡΟΣΟΧΗ: [Επειδή τα μαθήματα που κάνουμε φέτος αφορούν την Παλαιά Διαθήκη, επιβάλλεται να έχουμε μαζί μας το βιβλίο της Π.Δ. για να το βλέπουν τα παιδιά και να αντιλαμβάνονται απόλυτα ότι τους διδάσκουμε μέσα από την Αγία Γραφή, ανεξάρτητα εάν μιλούμε από στήθους ή διαβάζουμε από το βοήθημα]
Εισαγωγή
Χαίρετε! Πώς είστε, παιδιά μου; Εύχομαι σε όλους σας ό,τι καλό κι ευλογημένο! Μπορεί κάποιος να απαγγείλει το 1ο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως (Πιστεύω); (…) Πολύ σωστά! Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα, ποιητὴν οὐρανοῦ καὶ γῆς, ὁρατῶν τε πάντων καὶ ἀοράτων. Ο Θεός λοιπόν έφτιαξε τα πάντα, ορατά και αόρατα. Αόρατα (πνευματικά) δημιουργήματα είναι οι Άγγελοι, τους οποίους δημιούργησε πριν από τον ορατό (υλικό) κόσμο.
Στο σημερινό μας μάθημα θα μιλήσουμε για το τελευταίο και
τελειότερο δημιούργημα, τον άνθρωπο, ο οποίος είναι ύλη και πνεύμα μαζί (δηλ. έχει σώμα και ψυχή).
Κύρια διήγηση ή αφήγηση
Η έκτη ημέρα δεν είχε τελειώσει ακόμα. Και είπε ο Θεός: “Ας φτιάξουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα τη δική μας και την ομοίωση, κι ας εξουσιάζει στης θάλασσας τα ψάρια, στου ουρανού τα πτηνά, στα ζώα και γενικά σ’ όλη τη γη και στα ερπετά που σέρνονται πάνω σ’ αυτήν» (Γεν. 1,26).
Την έβδομη ημέρα ο Θεός την ευλόγησε και την καθαγίασε γιατί αυτή την ημέρα ολοκλήρωσε τη δημιουργία του και αναπαύθηκε (Γεν. 2,2-3).
Πλασμένος από χώμα (αυτό σημαίνει το όνομα Αδάμ) ο άνθρωπος δέχτηκε στο πρόσωπό του την πνοή του Θεού και πήρε ζωή. Είδε τα πάντα στον όμορφο Παράδεισο (τον Κήπο της Εδέμ) ν’ αναγνωρίζουν σ’ αυτόν την εικόνα του Δημιουργού τους και να τον υπηρετούν. Τα ζώα ήμερα στάθηκαν μπροστά του περιμένοντας να τα καλέσει με τα ονόματα που ο ίδιος διάλεξε. Όλα τα φυτά τού πρόσφεραν κάθε καρπό με πιο σπουδαίο, στο κέντρο του Κήπου, το δέντρο της Ζωής που του χάριζε την αθανασία.
Η μοναξιά του πήρε τέλος όταν ο Πανάγαθος Θεός τον κοίμισε κι απ’ την πλευρά του έπλασε μια πολύτιμη σύντροφο και βοηθό. Οι δυο τους, ισότιμοι κι αγαπημένοι, θα εργάζονταν ελεύθερα και δίχως κόπο, φυλάσσοντας την ειρήνη του Παραδείσου. Και για να προστατέψει την ελευθερία τους ο Θεός, τους δίνει την εντολή της πρώτης νηστείας: «Μόνο απ’ το δέντρο της Γνώσης του καλού και του κακού μη φάτε, γιατί θα πεθάνετε (θα χωριστείτε από εμένα που είμαι η αληθινή Ζωή)» (Γεν. 2,17).
Ο εγωιστής διάβολος ζήλεψε το ζευγάρι και με τη μορφή του πιο έξυπνου ζώου, του φιδιού, πλησίασε τη γυναίκα συκοφαντώντας τον Θεό. Είπε πως άδικα τους συμβούλεψε να αποφύγουν το απαγορευμένο δέντρο και τους καρπούς του, γιατί τάχα φοβόταν πως θα γίνουν θεοί σαν κι Αυτόν. Τι τρομερό ψέμα! Η γυναίκα εξαπατήθηκε και αφού συζήτησε με το φίδι, επιθύμησε και δοκίμασε τον απαγορευμένο καρπό. Έπειτα ο Αδάμ δέχτηκε την άσχημη συμβουλή της κι έφαγε κι ο ίδιος. Βάζοντας το θέλημά τους πάνω απ’ το θέλημα του Θεού, αμάρτησαν (αμαρτάνω στα αρχαία ελληνικά σημαίνει χάνω τον στόχο μου).
Κι όταν ο Παντογνώστης Κύριος τους αναζήτησε δίνοντας τους μια ευκαιρία να μετανιώσουν, εκείνοι κρύφτηκαν ντροπιασμένοι. Τα φύλλα που έραψαν δεν σκέπαζαν τη γύμνια τους γιατί το ρούχο της Θείας Χάρης είχε χαθεί. Ο Αδάμ κατηγόρησε τη γυναίκα στον Θεό και εκείνη έριξε το φταίξιμο στο φίδι. Καμιά θαρραλέα συγγνώμη δεν ακούστηκε.
Ο Δημιουργός δεν υπολόγισε την προσβολή και την αχαριστία του πλάσματός του αλλά έβαλε αμέσως μπρος το σχέδιο για τη σωτηρία του. Καταράστηκε το φίδι να σέρνεται στη γη για να θυμίζει σ’ όλη τη δημιουργία, που τώρα πια θα επαναστατούσε απέναντι στον άνθρωπο, ποιος τον είχε παρασύρει. Μέσα απ’ το φίδι άκουσε κι ο διάβολος πως κάποτε το κεφάλι του θα συντριβεί απ’ τον απόγονο της γυναίκας, το Χριστό μας. Μόνο ένα «τσίμπημα στη φτέρνα» θα του κατάφερνε αυτός ο πονηρός με το Σταυρό και το θάνατο. Η γυναίκα έμαθε πως θα πονά πολύ γεννώντας τα παιδιά της και θα λυπάται τώρα που ο Αδάμ έχασε την εμπιστοσύνη του σ’ αυτήν και θα την εξουσιάζει. Αλλά κι εκείνος θα κουράζεται δουλεύοντας για το ψωμί του μια κι η γη δε θα τον αναγνωρίζει για κύριο της και θα τον κλείσει μέσα της μόλις πεθάνει.
Ντυμένοι με τους δερμάτινους χιτώνες, που ο Θεός με στοργή τους ετοίμασε, θα κατοικούν απέναντι απ’ τον Παράδεισο και θα θυμούνται την πτώση τους κλαίγοντας και νοσταλγώντας την ομορφιά του. Τα Χερουβίμ δε θα τους αφήνουν να πλησιάσουν το δέντρο της Ζωής που χάριζε αθανασία, γιατί μόνο με το θάνατο θα ξεκουραστούν από την αμαρτία και τα βάσανα της (Γεν. 3, 1-24).
Παρατηρήσεις
1. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Θεού. Η φράση «κατ’ εικόνα» σημαίνει τα ιδιαίτερα χαρίσματα που έδωσε στον άνθρωπο ο Θεός (νου, λογική, ελεύθερη θέληση, αγάπη, καλοσύνη κ.τ.λ.) ενώ η φράση «καθ' ομοίωσιν» σημαίνει τον υψηλό προορισμό για τον οποίο τον προόρισε από την αρχή, δηλαδή να γίνει όμοιος με τον Θεό, Θεός κατά χάρη (δηλ. να μοιάσει ο άνθρωπος με τον Θεό στην αρετή, στην αγιότητα, στη δικαιοσύνη, στην αγάπη, στην καλοσύνη, στη στοργή και στη μακροθυμία προς τους άλλους ανθρώπους). Όσο ευγενική είναι η καταγωγή του ανθρώπου, άλλο τόσο υψηλός είναι και ο προορισμός του.
2. Ο Θεός παίρνει ένα μέρος του σώματος του Αδάμ, για να πλάση τη γυναίκα. Αυτό δείχνει τη στενή σχέση και την ομοιότητα της γυναίκας με τον άνδρα. Δεν παίρνει όμως μέλος από το κεφάλι ούτε από τα πόδια, αλλά από τη μέση του σώματος. Αυτό δείχνει ότι η γυναίκα δεν είναι ούτε ανώτερη ούτε κατώτερη από τον άνδρα αλλά ίση με αυτόν (ισότητα). Έχουν και οι δυο τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις ο ένας προς τον άλλον και οι δυο μαζί προς τον Θεό.
3. Ο άνθρωπος μέσα στον Παράδεισο είναι συνεργάτης του Θεού. Ο Θεός του αναθέτει σημαντικό έργο, δεν τον θέλει αδιάφορο και τεμπέλη. Έτσι ο άνθρωπος νοιάζεται για τη φύση και όλα τα ζώα, είναι υπεύθυνος για τη φροντίδα και την προστασία τους. Μετά την πτώση -και ιδιαίτερα κατά τους δύο τελευταίους αιώνες- ο άνθρωπος εκμεταλλεύτηκε τόσο βάναυσα τη φύση ώστε να βιώνουμε πια μια σχεδόν ολοκληρωτική καταστροφή και μόλυνση του περιβάλλοντος με τρομακτικές συνέπειες για τη ζωή μας.
4. Η έβδομη μέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη στον Θεό, αφού σύμφωνα με το κείμενο της Αγίας Γραφής ο Θεός εκείνη την ημέρα “αναπαύθηκε”. Το Σάββατο λοιπόν είναι ημέρα ανάπαυσης για τους Ιουδαίους. Επειδή όμως ο Χριστός αναστήθηκε την επόμενη μέρα του Σαββάτου, οι Χριστιανοί τιμούν αυτή τη μέρα. Μάλιστα την ονόμασαν Κυριακή (δηλ. ημέρα του Κυρίου) και συγκεντρώνονται στους Ιερούς Ναούς για να τελέσουν τη Θεία Λειτουργία και να επικοινωνήσουν με τον Κύριο μέσα από την συμπροσευχή και τη συμμετοχή στο ανώτερο Μυστήριο, τη Θεία Ευχαριστία (Κοινωνία). Ο εκκλησιασμός (ειδικά τις Κυριακές και τις γιορτές) και η Θεία Κοινωνία είναι βασικό καθήκον του χριστιανού ο οποίος αγαπά τον Θεό με πράξεις και όχι με λόγια.
5. Η εντολή της πρώτης νηστείας δεν ήταν εκδικητική ούτε τιμωρητική. Ο Θεός αν και σαν Παντογνώστης ήξερε πως οι Πρωτόπλαστοι θα την παρακούσουν, τους άφησε να αποφασίσουν ελεύθερα (αυτεξούσιο) εάν θέλουν να μείνουν κοντά Του. Η νηστεία λοιπόν δεν είναι κάτι το απλό, είναι εντολή του Θεού. Ο Ίδιος ο Κύριος νήστεψε σαν άνθρωπος στη γη, το ίδιο έκαναν και όλοι οι Άγιοι. Είναι ένα πολύ δυνατό όπλο στον αγώνα που δίνουμε όλοι οι χριστιανοί για να πετύχουμε το «καθ' ομοίωσιν». Ας θυμόμαστε πάντα ότι η παρακοή ήταν παράβαση νηστείας (στην ουσία είναι χωρισμός από τον Θεό, αδυναμία και αστοχία να Τον αγαπήσουμε).
Επίλογος ή συμπέρασμα, πρακτική εφαρμογή
(Αυτό που κυρίως προσπαθούμε να μείνει στα παιδιά ως στοιχείο κατήχησης είναι..)
Ο Θεός είναι ο δημιουργός του κόσμου και του ανθρώπου και κανείς άλλος δεν τον δημιούργησε. Ούτε έγινε τυχαία ο κόσμος παρά υπάρχει δημιουργός που είναι ο Θεός!
Στόχος της ζωής του κάθε ανθρώπου, μικρού ή μεγάλου, είναι το να φθάσει στο καθ᾽ ομοίωσιν, δηλ. να φθάσει να γίνει άγιος! Να ομοιάσει με τον Θεό, όσο είναι αυτό δυνατόν!
Και πώς γίνεται αυτό, παιδιά;;;
-Αυτό γίνεται με το να τηρεί και να ζει, ο άνθρωπος και το παιδί ακόμα, όπως θέλει ο Θεός, και να μην κάνει τα αντίθετα από αυτά που λέει ο Θεός. Όπως π.χ. οι πρωτόπλαστοι δεν τήρησαν αυτό που τους είπε ο Θεός, παρά έφαγαν από τον απαγορευμένο καρπό. Και τι συνέβηκε;;; -Έχασαν τον Παράδεισο.
Εμείς λοιπόν τηρούμε το θέλημα του Θεού στην καθημερινή μας ζωή, σε όλα τα θέματα και για ότι αφορά συγκεκριμένα τη νηστεία, όταν και όσο οι γονείς μας μας επιτρέπουν, νηστεύουμε το κατά δύναμιν.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ, ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ, ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ, ΒΙΝΤΕΟ...
Ο Πύργος με το αλεύρι
Γεμίζουμε ένα ποτήρι με αλεύρι, το πατάμε με ένα κουτάλι και το αδειάζουμε προσεκτικά πάνω σε μια εφημερίδα σε ένα τραπέζι με τέτοιο τρόπο, ώστε να σχηματιστεί ένας Πύργος. Χωρίζουμε τα παιδιά σε 2 ομάδες. Ένας παίκτης εναλλάξ από κάθε ομάδα αφαιρεί με ένα μαχαίρι λίγο αλεύρι από τον σωρό, προσπαθώντας να το κάνει με προσοχή χωρίς να διαλυθεί ο Πύργος.
Η ομάδα που θα ρίξει πρώτη τον πύργο χάνει!
Μετά από την κάθε συνάντηση
Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. (3)
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς· τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.
Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.
