Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.
Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.
Το πρώτο από τα 49 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης ονομάζεται Γένεσις (στα νεοελληνικά Γένεση) και το έγραψε ο Προφήτης Μωυσής φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα. Στο πρώτο κεφάλαιο του θεόπνευστου αυτού βιβλίου διαβάζουμε για την εκ του μηδενός (δηλ. από το τίποτα) δημιουργία του κόσμου από τον Τριαδικό Θεό:
- Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τον ουρανό και τη γη. Η γη όμως ήταν έρημη και ασχημάτιστη και παντού βασίλευε πυκνό σκοτάδι. Το Πνεύμα του Θεού περιφερόταν πάνω στην επιφάνεια των υδάτων. Και είπε ο Θεός: «Να γίνει φως». Και έγινε φως. Και είδε ο Θεός ότι το φως ήταν καλό και το χώρισε από το σκοτάδι. Και ονόμασε το φως «Ημέρα» και το σκοτάδι το ονόμασε «Νύχτα». Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Πρώτη ημέρα».
- Μετά είπε ο Θεός: «Να γίνει το στερέωμα ανάμεσα στα νερά για να ξεχωρίζει νερά από νερά». Και έκαμε ο Θεός το στερέωμα και ξεχώρισε τα νερά που ήταν κάτω από το στερέωμα από εκείνα που ήταν πάνω από το στερέωμα. Και ονόμασε ο Θεός το στερέωμα «Ουρανό». Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Δεύτερη ημέρα».
- Τότε είπε ο Θεός: «Να συγκεντρωθούν τα νερά που βρίσκονται κάτω από τον Ουρανό σ’ ένα μέρος και να φανεί η στεριά». Έτσι κι έγινε. Και ονόμασε ο Θεός τη στεριά «Γη» και τα συγκεντρωμένα νερά «Θάλασσα». Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Τότε είπε ο Θεός: «Να πρασινίσει η γη. Να βλαστήσουν πάνω σ’ αυτήν χορτάρια που να βγάζουν σπόρους και καρποφόρα δέντρα που ανάλογα με το είδος τους να κάνουν καρπούς που να περιέχουν τους σπόρους τους». Έτσι κι έγινε. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Τρίτη ημέρα».
- Τότε είπε ο Θεός: «Να γίνουν φωτεινά σώματα στον ουρανό για να χωρίζουν την ημέρα από τη νύχτα, για να είναι σημάδια για τις εποχές, τις ημέρες και τα έτη και για να φωτίζουν τη γη από το στερέωμα του ουρανού». Έτσι και έγινε. Δημιούργησε ο Θεός τα δυο μεγάλα φωτεινά σώματα, το μεγαλύτερο (τον Ήλιο) για να εξουσιάζει την ημέρα και το μικρότερο (τη Σελήνη) για να εξουσιάζει τη νύχτα. Δημιούργησε και τα άλλα αστέρια. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Τέταρτη ημέρα».
- Και είπε ο Θεός: «Να γεμίσουν τα νερά με άφθονα ψάρια και πλήθος πουλιών να πετούν πάνω από τη γη προς το στερέωμα του ουρανού». Έτσι δημιούργησε ο Θεός τα μεγάλα κήτη και κάθε λογής ψάρια που κολυμπούν και γεμίζουν τα νερά. Επίσης δημιούργησε και όλα τα είδη των πτηνών. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. Τα ευλόγησε λοιπόν και είπε: «Να αυξάνεσθε και να πληθύνεσθε. Τα ψάρια ας γεμίσουν τις θάλασσες και τα πουλιά ας πληθαίνουν πάνω από τη γη». Και έγινε βράδυ και έγινε πρωί «Πέμπτη ημέρα».
- Την έκτη ημέρα είπε ο Θεός: «Να γεννήσει η γη διάφορα είδη ζώων, θηρία και ερπετά». Και έγινε έτσι. Και είδε ο Θεός ότι αυτό ήταν καλό. (Γεν. 1, 1-25)
Τελευταίο και τελειότερο δημιούργημα του Θεού ήταν ο άνθρωπος. Δημιουργήθηκε κι αυτός την έκτη ημέρα της δημιουργίας. Γι’ αυτό όμως θα μιλήσουμε στο επόμενο μάθημα…!
1. Όπως διαβάζουμε στο κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης, ο Θεός παρουσιάζεται να μιλάει (είπε ο Θεός) και να βλέπει (είδε ο Θεός). Γενικότερα στην Παλαιά Διαθήκη συναντάμε τέτοιες ανθρωπομορφικές (όπως ονομάζονται) εκφράσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή το ανθρώπινο μυαλό αδυνατεί να κατανοήσει και να εκφράσει τις Θείες ενέργειες εάν δεν χρησιμοποιήσει εικόνες και σύμβολα που μπορεί να καταλάβει η ανθρώπινη φύση μας. Ο άπειρος Θεός δεν μπορεί να κατανοηθεί ούτε να χωρέσει στο μικρό μας μυαλό.
(Ας θυμηθούμε εδώ το παρακάτω περιστατικό από τη ζωή του Αγίου Αυγουστίνου, ο οποίος συγκαταλέγεται στους δέκα μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών: Την σκέψη του Αγίου βασάνιζε για πολύ καιρό το πώς μπορεί ο άνθρωπος να γνωρίσει τον Θεό με τη λογική. Ενώ περπατούσε μια μέρα στην ακρογιαλιά, είδε ένα μικρό παιδί να κουβαλάει θαλασσινό νερό με ένα δοχείο και να το χύνει σε μια τρύπα που είχε σκάψει στην αμμουδιά. Όταν ο Άγιος ρώτησε το παιδί τι προσπαθεί να πετύχει, εκείνο του απάντησε ότι θα μεταφέρει όλη τη θάλασσα στην τρύπα που έσκαψε. Αμέσως το μυαλό του Αγίου φωτίστηκε και βρήκε απάντηση στο ερώτημα που τον απασχολούσε:ο άπειρος Θεός δε γίνεται να χωρέσει στο πεπερασμένο μυαλό του ανθρώπου.)
2. Στο κείμενο διαβάζουμε ότι όλος ο κόσμος δημιουργήθηκε σε έξι μόλις μέρες! Το μυαλό μας αμέσως επαναστατεί: Μα πώς είναι δυνατόν να γίνει αυτό; Ηρεμία!
Πρώτον: για τον Θεό τίποτα δεν είναι αδύνατο.
Δεύτερον: Σε πολλές περιπτώσεις μέσα στην Αγία Γραφή η λέξη «ημέρα» αναφέρεται να αντιστοιχεί σε πολλά ανθρώπινα έτη. Δεδομένου ότι ο άχρονος Θεός μπορεί να αντιμετωπίζει ολόκληρο το σύμπαν σαν μία ενότητα, έξι ημέρες μπορεί να αντιστοιχούν σε χιλιάδες, εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια γήινα χρόνια.
Έτσι η Παλαιά Διαθήκη δεν έρχεται σε σύγκρουση με την επιστήμη (η οποία ούτως ή άλλως δέχεται τη σχετικότητα του χρόνου). Το πραγματικό ερώτημα της δημιουργίας δεν είναι το πότε; αλλά το ποιος; Και η απάντηση είναι: ο Πάνσοφος Θεός.
3. Στο τέλος κάθε ημέρας ο Θεός έβλεπε στα έργα Του να καθρεφτίζεται η καλοσύνη και η σοφία Του. Γι’ αυτό και όσα δημιούργησε τα ονόμασε «κόσμο», δηλαδή στολίδι, κόσμημα. Και πράγματι όλη η πλάση είναι ένα στολίδι που οφείλουμε να σεβόμαστε και να προστατεύουμε.
4. Σε πιθανή ερώτηση του τύπου: «Πώς έγιναν πρώτα τα φυτά κι έπειτα φάνηκε ο Ήλιος;» εξηγούμε στα παιδιά πως οι φυσικοί νόμοι που σήμερα γνωρίζουμε ισχύουν μετά την ολοκλήρωση της δημιουργίας (κατά τη διάρκειά της μόνο ο Θεός ξέρει πώς έθεσε το κάθετι σε λειτουργία).
Σύντομη απεικόνιση του μαθήματος
Αρχή του χρόνου και του σύμπαντος