ΠΡΟΣΕΥΧΗ:
Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση
Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.
Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.
Την Σαρακοστή νηστεύουμε, δεν κάνουμε δίαιτα
Εισαγωγή
Χαίρετε, χαίρετε!
Ετοιμάζεστε για πέταγμα χαρταετού; Και πολύ καλά κάνετε! Όπως ο χαρταετός πετά ψηλά στον ουρανό έτσι και οι ψυχές μας ποθούν να επιστρέψουν στην Ουράνια πατρίδα μας!
Ναι, ο Παράδεισος είναι η πατρίδα μας, στη Γη είμαστε εξόριστοι. Αυτό ακριβώς μας υπενθυμίζει η Κυριακή της Τυρινής όπου με θλίψη θυμόμαστε την εξορία των Πρωτοπλάστων από τον κήπο της Εδέμ. Αιτία; Η παράβαση της νηστείας! Ναι, ναι! Όπως το ακούτε! Σας εξηγώ...
Κύρια αφήγηση ή διήγηση
Μέσα στον κήπο της Εδέμ, δηλ. στον Παράδεισο, ο άνθρωπος ήταν συνεργάτης του Θεού και ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει. Μπορούσε να φάει καρπούς από όλα τα δέντρα εκτός από ένα: το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού. Πρόκειται για την πρώτη και μοναδική εντολή που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο, μια εντολή νηστείας. Την συνέχεια τη γνωρίζουμε… (ένα παιδί αφηγείται με συντομία το Προπατορικό αμάρτημα και την εξορία των Πρωτοπλάστων).
Την εβδομάδα που μόλις πέρασε, την εβδομάδα της Τυρινής, επιτρεπόταν να τρώμε όλες τις μέρες τα πάντα εκτός από κρέας. Η Εκκλησία με αυτόν τον τρόπο μας θυμίζει την εντολή που είχε δώσει ο Θεός μέσα στον Παράδεισο. Ακολουθεί η Καθαρή εβδομάδα με την οποία ξεκινά η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η πιο αυστηρή περίοδος νηστείας του έτους. Μια περίοδος που μας προετοιμάζει ψυχικά και σωματικά για να βιώσουμε με όλο μας το είναι την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα ώστε να ζήσουμε την προσωπική μας Ανάσταση κατά το Άγιο Πάσχα.
Την περίοδο αυτή η Εκκλησία δε μας αφήνει χωρίς όπλα! Οι ακολουθίες γίνονται πιο πολλές και πιο μεγάλες (Μεγάλο Απόδειπνο, Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, Χαιρετισμοί στην Θεοτόκο, Κατανυκτικοί Εσπερινοί) και τις Κυριακές γιορτάζουμε μεγάλα γεγονότα και προσωπικότητες. Μια πολύ ωραία προσευχή που μπορούμε να λέμε (και να μάθουμε) για την Σαρακοστή είναι η Ευχή του Αγίου Εφράιμ του Σύρου:
Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου,
πνεῦμα ἀργίας, περιεργείας,
φιλαρχίας καὶ ἀργολογίας μή μοι δῷς.
Πνεῦμα δὲ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης,
ὑπομονῆς καὶ ἀγάπης, χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.
Ναί, Κύριε Βασιλεῦ,
δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾶν τὰ ἐμὰ πταίσματα,
καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου,
ὅτι εὐλογητὸς εἶ, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.
Μην ξεχάσουμε να πλάσουμε και την κυρα-Σαρακοστή! Είναι άλλωστε έθιμο παλιό...
[ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Από τα παρακάτω λέτε στα παιδιά ό,τι εσείς πιστεύετε ότι έχουν ανάγκη να ακούσουν και ανάλογο επίσης με το πνευματικό επίπεδο των παιδιών]
Κυριακή της Τυρινής
Η Κυριακή, πριν από την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι γνωστή και ως Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής.
Στις Εκκλησίες διαβάζεται, κατά την πρωινή Θεία Λειτουργία, η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο κατανυκτικός εσπερινός της συγγνώμης, κατά τον οποίο ιερείς και πιστοί αλληλοασπάζονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο, ενόψει της επερχόμενης Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Η Εκκλησία επιτρέπει στους πιστούς την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγών, ψαριών και ελαιολάδου, απαγορεύει όμως την κρεοφαγία.
Καθαρά Δευτέρα
Την Καθαρά Δευτέρα, καλά μου παιδiά ξεκινά η Σαρακοστή, ενώ πριν μια εβδομάδα είχαμε το τέλος των Αποκριών (από + κρέας). Αυτή την μέρα συνήθως, μικροί και μεγάλοι πάνε στην εξοχή για να πετάξουν χαρταετό και να χαρούν την όμορφη πλάση που μας χάρισε ο Θεός μας! Η Καθαρά Δευτέρα και όλη η εβδομάδα, ονομάστηκε έτσι γιατί εμείς οι Χριστιανοί «καθαριζόμαστε» στην ψυχή και στο σώμα. Πώς;
Η ημέρα αυτή γιορτάζεται έντονα σε όλη την Ελλάδα με διάφορα έθιμα και αποτελεί επίσημη αργία. Οι οικογένειες και οι φίλοι βγαίνουν εκτός σπιτιού και πετούν χαρταετό τον οποίο είτε αγοράζουν είτε κατασκευάζουν μόνοι τους.
Επίσης συνηθίζεται πανελλαδικά να τρώγεται λαγάνα, δηλαδή άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα, ταραμάς, θαλασσινά, λαχανικά και φασολάδα χωρίς λάδι.
Η Τεσ-σαρακοστή
Το σώμα μας το καθαρίζουμε από τις τροφές ως εξής: Σταματάμε να τρώμε αυτές τις τροφές που προέρχονται από ζώα (με εξαίρεση τα ασπόνδυλα) όπως το κρέας, το γάλα, τα αυγά, το τυρί κ.τ.λ. Τις υπόλοιπες τροφές (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά…) τις τρώμε κανονικά!
Καλό είναι εσείς, σαν μεγαλύτερα παιδιά να νηστέψετε. Μπορείτε, δεν είναι δύσκολο. Λίγη εγκράτεια θέλει στο φαγητό! Υπάρχουν εναλλακτικές τροφές που είναι και υγιεινές, αλλά και νηστίσιμες.
Το πιο σημαντικό, βέβαια, είναι να κατανοήσουμε ότι νηστεία δε σημαίνει μόνο απoχή από συγκεκριμένα φαγητά αλλά κυρίως αποχή από κακές συνήθειες στις οποίες είμαστε επιρρεπείς! Είπαμε πρέπει να καθαρίσουμε και την ψυχή μας…
Συνεπώς, αυτό που μπορούμε να κάνουμε κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής είναι να αποφύγουμε κάθε άσχημη συμπεριφορά (να χτυπάμε, να λέμε ψέματα κ.τ.λ.)
Να δίνουμε την αγάπη μας στους άλλους, να συγχωρούμε, να πηγαίνουμε στις ακολουθίες της εκκλησίας μας καθώς να προσευχόμαστε να έρθει ο Χριστός στην καρδιά την δικιά μας και σε όλους τους ανθρώπους!
Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού μας στην έρημο. Η νηστεία τελειώνει την Κυριακή του Πάσχα τότε που καθαροί πια και καλά προετοιμασμένοι θα πάρουμε το Σώμα και το Αίμα του Αναστημένου Χριστού μας!
Κατά την διάρκεια της Μ. Σαρακοστής μπορούμε να πηγαίνουμε στις κατανυκτικές ακολουθίες της εκκλησίας μας όπως στον κατανυχτικό Εσπερινό, στις Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες κάθε Τετάρτη και Παρασκευή καθώς και στους Χαιρετισμούς της Παναγιάς μας για να παίρνουμε δύναμη!
Μπορεί να είμαστε μικροί αλλά έτσι γινόμαστε μεγάλοι αθλητές του Χριστού! Γι' αυτό παιδάκια σας περιμένω όλους στην Εκκλησία να ενώνουμε τις προσευχές μας!!!
Το έθιμο της κυρά Σαρακοστής
Η ετυμολογία της λέξης Σαρακοστής σχετίζεται με τη διάρκεια της νηστείας από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Πάσχα (40 μέρες), κι ένας εύκολος τρόπος για να την υπολογίζουμε σαν είδος ημερολογίου είναι αυτό που έφτιαχναν οι γιαγιάδες μας. Πρόκειται για τη γνωστή μας κυρά Σαρακοστή. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής).
Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, σαν μοναχή, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι.
Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό. Η διαδικασία ήταν κι εδώ η ίδια όπως και με την χάρτινη. Μια παραλλαγή του εθίμου της Κυράς Σαρακοστής είναι φτιαγμένη από πανί και γεμισμένη με πούπουλα.
Πρακτική εφαρμογή
Ένα ωραίο χριστιανικό έθιμο του λαού μας είναι η κυρά-Σαρακοστή: μια κούκλα-ημερολόγιο (ή καλύτερα... εβδομαδολόγιο!) από ζυμάρι, η οποία μας βοηθά να υπολογίζουμε τις εβδομάδες της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Έχει 7 πόδια, όσες είναι και οι εβδομάδες της Αγίας αυτής περιόδου που μας προετοιμάζει για τη σημαντικότερη εορτή της Πίστης μας, το Άγιο Πάσχα.
Μέσα από το όμορφο λαϊκό αυτό έθιμο μπορούμε να διδαχτούμε πολλά πράγματα και να τα ακολουθήσουμε στην ζωή μας, όχι μόνο αυτή την περίοδο αλλά όλο τον χρόνο:
Η κυρα-Σαρακοστή δεν έχει στόμα! Όχι μόνο επειδή νηστεύει (είναι η πιο αυστηρή περίοδος νηστείας του έτους) αλλά και γιατί δεν κατακρίνει τους άλλους, δεν κουτσομπολεύει, δε λέει ψέματα, δε φλυαρεί (αργολογία). Μας δείχνει με απλό τρόπο ότι πρέπει να προσέχουμε όχι μόνο τι μπαίνει αλλά και τι βγαίνει από το στόμα μας, καθώς αυτό κυρίως μολύνει τον άνθρωπο: «Ου το εισερχόμενον εις το στόμα κοινοί τον άνθρωπον αλλά το εκπορευόμενον εκ του στόματος» (Ματθ. 15:11). Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει... Η νηστεία δεν είναι αυτοσκοπός, όπως έχουμε ξαναπεί είναι ένα ισχυρό εφόδιο του Χριστιανού. Είναι αποχή όχι μόνο από τροφές αλλά (κυρίως) από αμαρτίες.
Τα μάτια της είναι κλειστά! Όχι γιατί κοιμάται, αλλά γιατί δεν είναι περίεργη και αποφεύγει τα αμαρτωλά θεάματα, π.χ. τα άκυρα βίντεο στο you tube, ή στο Insta κ.λπ. με περιεχόμενο πονηρό, ή βρισιές ή υπονοούμενα πρόστυχα... Προφυλάσσει με αυτό τον τρόπο την ψυχή της αφού τα μάτια είναι η είσοδος από την οποία οι εικόνες εισέρχονται και αποτυπώνονται στο μυαλό μας. Επίσης δεν βλέπει τις αμαρτίες των άλλων αλλά τους σκεπάζει με αγάπη.
Δεν έχει αυτιά! Έτσι, δεν ακούει ό,τι την απομακρύνει από τον Θεό. Μια νέα Αγία της Εκκλησίας μας, η Οσία Σοφία της Κλεισούρας (μνήμη 6 Μαΐου) έλεγε χαρακτηριστικά: «Τα μάτια να βλέπουν και να μη βλέπουν. Τ’ αυτιά ν’ ακούν και να μην ακούν. Το στόμα να μη βλασφημεί. Κλειδί στο στόμα. Να μη μεταφέρετε λόγια από τον ένα στον άλλο. Να έχετε για όλους αγάπη. Να σκεπάζετε, να σας σκεπάζει ο Θεός. Πολλάν υπομονήν να κάμετε, πολλάν υπομονήν!».
Στο κεφάλι ή στο λαιμό της φοράει Σταυρό! Ο Τίμιος Σταυρός είναι το φυλαχτό των Χριστιανών, είναι το σημάδι που δείχνει σε ποιον πιστεύουμε: στον Σταυρωθέντα και Αναστηθέντα Χριστό. Παιδιά, Φοράμε Σταυρό; - Δυστυχώς, μερικοί από εμάς, φοράμε ένα σωρό κοσμήματα και «φυλαχτά» ή γούρια, ενώ λείπει από πάνω μας το μόνο απαραίτητο.
Η κυρα-Σαρακοστή έχει τα χέρια της σταυρωμένα σε θέση προσευχής. Η προσευχή είναι από τα πιο σημαντικά όπλα του Χριστιανού στον αγώνα για τη σωτηρία της ψυχής του. Επίσης είναι ο καλύτερος τρόπος επικοινίας με τον Δημιουργό μας. Μπορεί να είναι αυτοσχέδια ή να τη βρούμε έτοιμη, ατομική ή ομαδική, εσωτερική ή φωναχτή. Η ολοκληρωμένη προσευχή περιλαμβάνει ευχαριστία, δοξολογία και αίτηση.
Είναι ντυμένη σεμνά, όπως συνήθιζε ο λαός μας μέχρι πριν λίγα χρόνια. Η σεμνότητα είναι μεγάλη αρετή -όταν βέβαια είναι πραγματική και όχι ψεύτικη. Ο Χριστιανός δεν είναι εναντίον της μόδας και της καλαισθησίας αλλά δεν πρέπει να προκαλεί με το ντύσιμό του. Στην εποχή μας, γυναίκες και άντρες κάθε ηλικίας προσπαθούν να εντυπωσιάσουν και να τραβήξουν την προσοχή με ένα σωρό τρόπους (ντύσιμο, κούρεμα, τατουάζ, πίρσινγκ, αξεσουάρ) προκαλώντας τα βλέμματα των άλλων. Κάτι τέτοιο όμως κρύβει πολλούς κινδύνους για την ψυχή. Η κενοδοξία και η αυταρέσκεια απομακρύνουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος από τον άνθρωπο.
Πόσα πολλά μας διδάσκει η κυρα-Σαρακοστή!
Καλόν Αγώνα παιδιάαααααααα!!
ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ:
Την Σαρακοστή νηστεύουμε, δεν κάνουμε δίαιτα
Η ωφέλεια της νηστείας
ΠΡΟΣΕΥΧΗ:
Μετά από κάθε συνάντηση
Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. (3)
Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς· τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.
Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.
