Θέμα 28.1.2 Άγιοι ισαπόστολοι Κων/νος και Ελένη «ἐν τούτω νίκα» (με αυτό να νικάς)

Η Πασχαλινή προσευχή μας μέχρι της Αναλήψεως

Το Χριστός Ανέστη... χρησιμοποιείται ως φράση χαιρετισμού κατά την πασχαλινή περίοδο και για 40 ημέρες, δηλαδή μέχρι την απόδοση του Πάσχα.

Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση

Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,

θανάτῳ θάνατον πατήσας,

καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι,

ζωὴν χαρισάμενος! (τρεις φορές)

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι,

προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦν

τὸν μόνον ἀναμάρτητον.

Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν

καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν·

σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν,

τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν.

Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, προσκυνήσωμεν τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ.

Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον, ὑμνοῦμεν τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ·

Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι ̓ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Ἀφοῦ εἴδαμε τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ,

ἂς προσκυνήσουμε τὸν ἅγιο καὶ Κύριο,

τὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ τον μόνον ἀναμάρτητο.

Τὴν Σταυρική Σου θυσία Χριστὲ προσκυνοῦμε καὶ τὴν ἁγία σου Ἀνάσταση

ὑμνοῦμε καὶ δοξάζουμε· διότι Ἐσὺ εἶσαι ὁ Θεός μας,

καὶ Θεὸ ἄλλον ἐκτὸς ἀπὸ Ἐσένα δὲν ἀναγνωρίζουμε κανένα,

καὶ μόνο τὸ ὄνομά Σου σημαίνει Θεὸς γιὰ ἑμᾶς.

Ἐλᾶτε ὅλοι οἱ πιστοί, ἂς προσκυνήσουμε τὴν ἁγία ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ·

ἀφοῦ ἡ ἀνάστασή Του ποὺ ἔγινε μετὰ τὴν Σταυρική Του Θυσία,

ἔφερε μεγάλη χαρὰ σὲ ὅλον τὸν κόσμο.

Παντοτινὰ θὰ εὐλογοῦμε τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου, καὶ παντοτινὰ θὰ ὑμνοῦμε τὴν ἀνάστασή Του. Διότι, ἐπειδὴ ὑπέμεινε Πάθη καὶ Σταυρό ἀπὸ ἑμᾶς γιὰ ἑμᾶς, κατανίκησε κι ἔδιωξε τὸν θάνατο.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ:

1. Φεστιβάλ Παιχνιδιών

1α. Με την ευλογία του σεπτού Ποιμενάρχη μας κ. Θεοκτίστου η ΛΗΞΗ των ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ομάδων της Μητροπόλεώς μας για το 2022-23 θα πραγματοποιηθεί στις 28 Μαΐου 2023 ημέρα Κυριακή και θα γίνει κοινή για όλα τα κατηχητικά, στο Τρίκορφο Δωρίδος.

Επίσης στην εκδήλωση αυτή θα γίνει και η διανομή των ενθυμίων των κατηχητικών ομάδων όλων των βαθμίδων του έτους 2022-23.

Για τον λόγο αυτό θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το παρακάτω πρόγραμμα:

«3ο Φεστιβάλ 20 Παιχνιδιών»

4 ώρες γεμάτες παιχνίδι και δραστηριότητες για παιδιά και εφήβους

Το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως Φωκίδος διοργανώνει μια βραδιά παιχνιδιών και δραστηριοτήτων KAI ΠΡΟΣΚΑΛΕΙ όλα τα παιδιά και τους νέους ως 18 ετών να συμμετάσχουν ΔΩΡΕΑΝ στο ΦΕΣΤΙΒΑΛ 20 ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ που θα πραγματοποιηθεί στο χωριό Τρίκορφο Δωρίδος, στο χώρο ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ των παιδιών.

Κυριακή 28 Μαΐου 2023 | 5:00 μ.μ. (βλ. παρακάτω)

1β. Επίσης παρακαλούμε να δώσετε το παρακάτω φυλλάδιο στους εφημερίους ιερείς του κατηχητικού σας την παρακάτω ανακοίνωση και να τους παρακαλέσετε να την διαβάσουν την Κυριακή 21/5/2023 στους ιερούς ναούς τους.

2. Φιλοξενία Τρικόρφου 2023

(Προλάβετε! Αριθμός Περιορισμένος)

Αγαπητά μας παιδιά, φέτος το 2023 με την ευλογία του Σεβ. Ποιμενάρχη μας κου Θεοκτίστου, η Φιλοξενία στην “Γαλιλαία” της Ιεράς Μητροπόλεως Φωκίδος θα γίνει και πάλι στους χώρους φιλοξενίας του Μοναστηριού του Τρικόρφου Δωρίδος.

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ έχουν τα παιδιά που κατοικούν ή κατάγονται

από το νομό Φωκίδας (ΠΡΟΛΑΒΕΤΕ, ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΣ)

ΠΕΡΙΟΔΟΙ & ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΤΡΙΚΟΡΦΟΥ 2023

1η Περίοδος, 23 Ιουνίου - 2 Ιουλίου

για ΑΓΟΡΙΑ & ΚΟΡΙΤΣΙΑ Ε´ & ΣΤ´ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

2η Περίοδος, 3 - 15 Ιουλίου

για ΑΓΟΡΙΑ Γυμνασίου & Λυκείου

3η Περίοδος, 20 - 28 Ιουλίου

για ΚΟΡΙΤΣΙΑ Γυμνασίου & Λυκείου

4η Περίοδος, 17 - 20 (ΠΠΣΚ) Αυγούστου

Έγγαμων ζευγαριών έως 50 ετών

5η Περίοδος 24 - 27 Αυγούστου

Φοιτητές/Εργαζόμενοι Άνδρες-Γυναίκες 18-40 ετών

6η Περίοδος 28 Αυγούστου - 3 Σεπτεμβρίου

Ελληνικό Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής & Ερευνών Πατρών

ΘΕΜΑ: Άγιοι ισαπόστολοι Κωνσταντίνος και Ελένη

• ΠΡΟΣΟΧΗ! Να μάθουμε στα παιδιά:

τα πιο σημαντικά γεγονότα του βίου των δυο αγίων. • Να εξηγήσουμε τους λόγους που η ζωή του αγίου Κωνσταντίνου και της αγίας Ελένης ήταν πολύ σημαντική για την Ορθόδοξη πίστη μας και την ιστορία μας!

Ο Χριστός ανέστη, παιδιά μου! (Αληθώς ανέστη!)

Ο Χριστός ανέστη! (Αληθώς ανέστη!)

Δόξα τη τριημέρω Αυτού εγέρσει! (Προσκυνούμεν Αυτού την τριήμερον έγερσιν!)

Βιογραφία Μεγάλου Κων/νου

Ως γενέτειρα πόλη του Μεγάλου Κωνσταντίνου αναφέρεται τόσο η Ταρσός της Κιλικίας όσο και το Δρέπανο της Βιθυνίας. Το ακριβές έτος της γεννήσεώς του δεν είναι γνωστό, θεωρείται όμως ότι γεννήθηκε μεταξύ των ετών 272-288 μ.Χ.

Πατέρας του ήταν ο Κωνστάντιος, που λόγω της χλωμότητος του προσώπου του ονομάσθηκε Χλωρός, και ήταν συγγενής του αυτοκράτορα Κλαυδίου. Μητέρα του ήταν η Αγία Ελένη, θυγατέρα ενός πανδοχέως από το Δρέπανο της Βιθυνίας.

Το 305 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος βρίσκεται στην αυλή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού στη Νικομήδεια με το αξίωμα του χιλίαρχου. Το ίδιο έτος οι δύο Αύγουστοι, Διοκλητιανός και Μαξιμιανός, παραιτούνται από τα αξιώματά τους και αποσύρονται. Στο ύπατο αξίωμα του Αυγούστου προάγονται ο Κωνστάντιος ο Χλωρός στη Δύση και ο Γαλέριος στην Ανατολή. Ο Κωνστάντιος ο Χλωρός πέθανε στις 25 Ιουλίου 306 μ.Χ. και ο στρατός ανακήρυξε Αύγουστο τον Μέγα Κωνσταντίνο, κάτι όμως που δεν αποδέχθηκε ο Γαλέριος. Μετά από μια σειρά διαφόρων ιστορικών γεγονότων ο Μέγας Κωνσταντίνος συγκρούεται με τον Μαξέντιο, υιό του Μαξιμιανού, ο οποίος πλεονεκτούσε στρατηγικά, επειδή διέθετε τετραπλάσιο στράτευμα και ο στρατός του Κωνσταντίνου ήταν ήδη καταπονημένος.

Από την πλευρά του ο Μέγας Κωνσταντίνος είχε κάθε λόγο να αισθάνεται συγκρατημένος. Δεν είχε καμία άλλη επιλογή εκτός από την επίκληση της δυνάμεως του Θεού. Ήθελε να προσευχηθεί, να ζητήσει βοήθεια, αλλά καθώς διηγείται ο ιστορικός Ευσέβιος, δεν ήξερε σε ποιον Θεό να απευθυνθεί. Τότε έφερε νοερά στη σκέψη του όλους αυτούς που μαζί τους συνδιοικούσε την αυτοκρατορία. Όλοι τους, εκτός από τον πατέρα του, πίστευαν σε πολλούς θεούς και όλοι τους είχαν τραγικό τέλος. Άρχισε, λοιπόν, να προσεύχεται στον Θεό, υψώνοντας το δεξί του χέρι και ικετεύοντάς Τον να του αποκαλυφθεί. Ενώ προσευχόταν, διαγράφεται στον ουρανό μία πρωτόγνωρη θεοσημία. Περί τις μεσημβρινές ώρες του ηλίου, κατά το δειλινό δηλαδή, είδε στον ουρανό το τρόπαιο του Σταυρού, που έγραφε «ἐν τούτῳ νίκα» (με αυτό να νικάς). Και ενώ προσπαθούσε να κατανοήσει τη σημασία αυτού του μυστηριακού θεάματος, τον κατέλαβε η νύχτα. Τότε εμφανίζεται ο Κύριος στον ύπνο του μαζί με το σύμβολο του Σταυρού και τον προέτρεψε να κατασκευάσει απομίμηση αυτού και να το χρησιμοποιεί ως φυλακτήριο στους πολέμους. Έχοντας ως σημαία του το Χριστιανικό λάβαρο, αρχίζει να προελαύνει προς την Ρώμη εκμηδενίζοντας κάθε αντίσταση.

Όταν φθάνει στη Ρώμη ενδιαφέρεται για τους Χριστιανούς της πόλεως. Όμως το ενδιαφέρον του δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς. Πολύ σύντομα πληροφορείται για την πενιχρή κατάσταση της Εκκλησίας της Αφρικής και ενισχύει από το δημόσιο ταμείο τα έργα διακονίας αυτής.

Η πρώτη σημαντική πράξη του Μ. Κων/νου ήταν όταν το Φεβρουάριο του 313 μ.Χ., στα Μεδιόλανα, όπου γίνεται ο γάμος του Λικινίου με την Κωνσταντία, αδελφή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, επέρχεται μια ιστορική συμφωνία μεταξύ των δύο ανδρών που καθιερώνει την αρχή της ανεξιθρησκείας. Αυτό είναι το γνωστό διάταγμα των Μεδιολάνων (το σημερινό Μιλάνο) με το οποίο σταμάτησαν οι διωγμοί τριών αιώνων κατά των Χριστιανών, αποφυλακίσθηκαν όλοι οι διωκώμενοι σε όλη την επικράτεια και έκτοτε επιτρέπετο νόμιμα πλέον να λατρεύεται ο Χριστός στις εκκλησίες τους. Επέβαλε την ανεξιθρησκεία, όχι την επισημοποίηση του Χριστιανισμού, η οποία έγινε αργότερα από τον Μέγα Θεοδόσιο.

Η δεύτερη σημαντική του πράξη ήταν η μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από την Ρώμη στο αρχαίο Βυζάντιο, που ονομάσθηκε από τον ίδιο Νέα Ρώμη, η μετονομασθείσα αργότερα Κωνσταντινούπολη, και η οποία είχε ζωή περίπου 1.100 χρόνια. Σημαντικό γεγονός για την παγκόσμια ιστορία και ιδιαίτερα για εμάς τους Έλληνες.

Ακόμη μετά το σημείο της εμφανίσεως του Τιμίου Σταυρού, ο Μ. Κων/νος έφερε λάβαρο με το Τίμιο Σταυρό και το μονόγραμμα ΧΡ, σε κάθε μάχη. Μάλιστα Τον έστησε σε κεντρικά σημεία της Ρώμης και εστράφη πιο θερμά στο Χριστιανισμό.

Ωστόσο τα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει ο Μέγας Κωνσταντίνος ήσαν πολλά. Η αιρετική διδασκαλία του Αρείου, πρεσβυτέρου της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, ήλθε να ταράξει την ενότητα της Εκκλησίας. Η διδασκαλία αυτή, που ονομάσθηκε Αρειανισμός, κατέλυε ουσιαστικά το δόγμα της Τριαδικότητας του Θεού. Μόλις ο Μέγας Κωνσταντίνος πληροφορήθηκε τα όσα θλιβερά συνέβαιναν στην Αλεξάνδρεια, απέστειλε με τον πνευματικό του σύμβουλο όσιο, επίσκοπο Κορδούης της Ισπανίας, επιστολή στον επίσκοπο Αλεξανδρείας Αλέξανδρο (313 - 328 μ.Χ.) και τον Άρειο. Η προσπάθεια επιλύσεως του θέματος δεν ευδοκίμησε.

Έτσι αποφασίσθηκε η σύγκλιση της Α' Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ. κατά την οποία πρόεδρος ήταν ο Μ. Κων/νος.

Η περιγραφή της εναρκτήριας τελετής από τον ιστορικό Ευσέβιο είναι ομολογουμένως ενδιαφέρουσα. Στο μεσαίο οίκο των ανακτόρων είχαν προσέλθει όλοι οι σύνεδροι. Επικρατούσε απόλυτη σιγή και όλοι περίμεναν την είσοδο του αυτοκράτορα, τον οποίο οι περισσότεροι θα έβλεπαν για πρώτη φορά. Ο Κωνσταντίνος εισήλθε ταπεινά, με σεμνότητα και πραότητα και στην ομιλία του προς τη Σύνοδο χαρακτηρίζει τις ενδοεκκλησιαστικές συγκρούσεις ως το μεγαλύτερο δεινό και από τους πολέμους. Ο λόγος του υπήρξε ευθύς και σαφής. Δεν ήθελε να ασχοληθεί παρά μονάχα με θέματα που αφορούσαν στην ορθοτόμηση της πίστεως. Η κρίσιμη φράση του, «περὶ τῆς πίστεως σπουδάσωμεν», διασώζεται σχεδόν από όλους τους ιστορικούς συγγραφείς.

Μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου ο αυτοκράτορας ανέλαβε πρωτοβουλίες για την εδραίωση των αποφάσεών της. Απέστειλε εγκύκλιο επιστολή προς την Εκκλησία της Αιγύπτου, Λι βύης, Πενταπόλεως, Αλεξανδρείας, στην οποία γνωστοποιεί τις αποφάσεις της Συνόδου. Ο ίδιος γνωστοποιεί προς όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας την καταδίκη του Αρείου και απαγορεύει την απόκτηση και την απόκρυψη των συγγραμμάτων του. Η εντυπωσιακή του όμως ενέργεια είναι η επιστολή του προς τον Άρειο. Επιτιμά τον αιρεσιάρχη και τον καταδικάζει με αυστηρότητα για τις κακοδοξίες του.

Η τελευταία περίοδος της ζωής του Μεγάλου Κωνσταντίνου είναι αυτή που τον καταξιώνει στην εκκλησιαστική συνείδηση και τον οδηγεί στο απόγειο της πνευματικής του πορείας. Ο Άγιος, κατά τον Απρίλιο του 337 μ.Χ., αισθάνεται τα πρώτα σοβαρά συμπτώματα κάποιας ασθένειας. Οι πηγές μάς πληροφορούν πως ο Μέγας Κωνσταντίνος κατέφυγε σε ιαματικά λουτρά. Βλέποντας όμως την υγεία του να επιδεινώνεται θεώρησε σκόπιμο να μεταβεί στην πόλη Ελενόπολη της Βιθυνίας, που είχε ονομασθεί έτσι λόγω της Αγίας μητέρας του. Εκεί παρέμεινε στο ναό των Μαρτύρων, όπου ανέπεμπε ικετήριες ευχές και λιτανείες προς τον Θεό. Ο Μέγας Κωνσταντίνος αντιλαμβάνεται πως η επίγεια ζωή του πλησιάζει στο τέλος της. Η μνήμη του θανάτου καλλιεργεί ται στην καρδιά του και τον οδηγεί στο μυστήριο της μετάνοιας και του βαπτίσματος.

Μετά από αυτά καταφεύγει σε κάποιο προάστιο της Νικομήδειας, συγκαλεί τους Επισκόπους και τους απευθύνει τον εξής λόγο: «Αυτός ήταν ο καιρός που προσδοκούσα από παλιά και διψούσα και ευχόμουν να καταξιωθώ της εν Θεώ σωτηρίας. Ήλθε η ώρα να απολαύσουμε και εμείς την αθανατοποιό σφραγίδα, ήλθε η ώρα να συμμετάσχουμε στο σωτήριο σφράγισμα, πράγμα που κάποτε επιθυμούσα να κάνω στα ρείθρα του Ιορδάνου, στα οποία, όπως παραδίδεται, ο Σωτήρας μας έλαβε το βάπτισμα εις ημέτερον τύπον. Ο Θεός όμως, που γνωρίζει το συμφέρον, μας αξιώνει να λάβουμε το βάπτισμα εδώ. Ας μην υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία. Γιατί και εάν ακόμη είναι θέλημα του Κυρίου της ζωής και του θανάτου να συνεχισθεί η επίγεια ζωή μας και να συνυπάρχω με το λαό του Θεού, θα πλαισιώσω τη ζωή μου με όλους εκείνους τους κανόνες που αρμόζουν στον Θεό».

Μετά το βάπτισμα ο Άγιος Κωνσταντίνος δεν ξαναφόρεσε τον αυτοκρατορικό χιτώνα, αλλά παρέμεινε ενδεδυμένος με το λευκό ένδυμα του βαπτίσματος, μέχρι την ημέρα της κοιμήσεώς του το 337 μ.Χ. Ήταν η ημέρα εορτασμού της Πεντηκοστής, γράφει ο ιστορικός Ευσέβιος.

Είναι χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει ο Ευσέβιος τα γεγονότα, τα οποία ακολούθησαν την κοίμηση του Αγίου. Όλοι οι σωματοφύλακες του αυτοκράτορα, αφού έσχισαν τα ρούχα τους και έπεσαν στο έδαφος, έκλαιγαν και φώναζαν δυνατά, σαν να μην έχαναν το βασιλέα τους, αλλά τον πατέρα τους. Οι ταξίαρχοι και οι λοχαγοί έκλαιγαν τον ευεργέτη τους. Οι δήμοι ήσαν λυπημένοι και κάθε κάτοικος της Κωνσταντινουπόλεως πενθούσε, σαν να έχανε το κοινό αγαθό.

Αφού οι στρατιωτικοί τοποθέτησαν το σκήνωμα του Αγίου σε χρυσή λάρνακα, το μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη και το εναπέθεσαν σε βάθρο στον βασιλικό οίκο. Το ιερό λείψανό του εν ταφιάσθηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων. Δίκαια η ιστορία τον ονόμασε Μέγα επειδή κατάφερε να ειρηνεύσει και να σταθεροποιήσει την πολυεθνική αυτοκρατορία του και επειδή σεβάστηκε την προσωπική πίστη κάθε ανθρώπου και λαού και η Εκκλησία τον ονόμασε Ισαπόστολο. Σημείωση: Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο Άγιος Κωνσταντίνος κατηχήθηκε και βαπτίστηκε από τον Άγιο Σιλβέστρο, Πάπα Ρώμης.

Βιογραφία Αγίας Ελένης, μητέρας του Μεγάλου Κων/νου

Η Αγία Ελένη γεννήθηκε στο Δρέπανο της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας περί το 247 μ.Χ. Φαίνεται ότι ήταν ταπεινής καταγωγής. Στην ιστοριογραφία υπάρχει σχετική διχογνωμία ως προς το αν η μητέρα τού Αγίου Κωνσταντίνου υπήρξε σύζυγος ή νόμιμη παλλακίδα του Κωνσταντίου του Χλωρού.

Μεταξύ των ετών 272 - 288 μ.Χ. γέννησε στη Ναϊσό της Μοισίας τον Κωνσταντίνο. Όταν, πέντε έτη αργότερα, ο Κωνσταντίνος Χλωρός έγινε Καίσαρας από τον Διοκλητιανό, αναγκάσθηκε να την απομακρύνει, για να συζευχθεί τη Θεοδώρα, θετή κόρη του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, και να έχει έτσι το συγγενικό εκείνο δεσμό, ο οποίος θα εξασφάλιζε τη στερεότητα του Διοκλητιανού τετραρχικού συστήματος. Παρά το γεγονός αυτό ο Μέγας Κωνσταντίνος τιμούσε ιδιαίτερα τη μητέρα του. Της απένειμε τον τίτλο της Αυγούστας, έθεσε τη μορφή της επί νομισμάτων και έδωσε το όνομά της σε μία πόλη της Βιθυνίας.

Κατόπιν έστειλε τη μητέρα του στα Ιεροσόλυμα, να προσπαθήσει να ερευνήσει για τυχόν σημεία της παρουσίας του Κυρίου στη γη. Ο Ευσέβιος περιγράφει με λεπτομέρειες το ταξίδι της Αγίας Ελένης (VC, 3.42-47). Ήταν ένα ευλαβέστατο προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, κατά το οποίο η Αγία Ελένη επιδιδόταν σε πράξεις φιλανθρωπίας συντηρώντας ολόκληρες κοινότητες, ανεγείρον τας ιδρύματα κοινής ωφελείας με αυτοκρατορικές επιχορηγήσεις και ιδρύοντας μονές και κτίζοντας ναούς. Το γεγονός ότι σε τόσο μεγάλη ηλικία (πρέπει να ήταν περίπου 78 χρονών, όταν ξεκίνησε την περιοδεία της) ανέλαβε μία τόσο κοπιαστική αποστολή, καταδεικνύει μία γυναίκα πιστή, με εξαιρετική δύναμη χαρακτήρα και ισχυρή θέληση.

Στη Βηθλεέμ και το Γολγοθά διεξήγαγε μεγάλες ανασκαφές, κατά τις οποίες βρέθηκαν οι τόποι της Γέννησης, της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Χριστού. Εκεί, αφού έδωσε εντολή να κατεδαφιστεί ο ναός της Αφροδίτης από το Γολγοθά, η Αγία Ελένη ανέγειρε με αυτοκρατορικές χορηγίες τους μεγαλοπρεπείς ναούς της Γέννησης (στη Βηθλεέμ) και της Ανάστασης (στο λόφο του Γολγοθά), που μέχρι σήμερα αποτελούν τα σημαντικότερα μνημεία του Χριστιανισμού και αναστήλωσε την ερειπωμένη τότε Αγία Πόλη.

Η Αγία Ελένη πήγε το 326 μ.Χ. στην Ιερουσαλήμ, όπου «μὲ μέγαν κόπον καὶ πολλὴν ἔξοδον καὶ φοβερίσματα ηὗρεν τὸν τίμιον σταυρὸν καὶ τοὺς ἄλλους δύο σταυροὺς τῶν ληστῶν», όπως γράφει ο Κύπριος Χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς. Η Αγία έδειξε την ευσέβειά της αφού πηγαίνοντας στους αγίους τόπους αναζήτησε αρχικά τον Τίμιο Σταυρό, τον φρικτό Γολγοθά, τον Πανάγιο Τάφο και γενικά όλα τα προσκυνήματα που αφορούσαν κάτι σχετικό με τον Χριστιανισμό. Έχτισε δεκάδες ναούς και οικήματα γύρω από αυτούς. Ιδιαίτερα γνωστά είναι η ανοικοδόμηση νέων Εκκλησιών στη Ρώμη (Τιμίου Σταυρού), στην Κωνσταντινούπολη (Αγίων Αποστόλων), στη Βηθλεέμ (βασιλική της Γεννήσεως) και επί του Όρους των Ελαιών (βασιλική της Γεθσημανή). Επιστρέφοντας στην Κωνσταντινούπολη, ένα χρόνο μετά την εύρεση του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου, η Αγία Ελένη πέρασε και από την Κύπρο.

Η πιστή βασιλομήτωρ με δάκρυα στα μάτια παρέδωσε τον Τίμιο Σταυρό στον πατριάρχη Μακάριο, ο οποίος στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 335 μ.X. τον ύψωσε στο φρικτό Γολγοθά και τον τοποθέτησε στον περικαλλή ναό της Αναστάσεως, τον οποίο είχε ανεγείρει η αγία πάνω από τον Πανάγιο Τάφο. Τα θεμέλια εκείνου του ναού σώζονται κάτω από το σημερινό ναό. Το σημαντικό αυτόγεγονός σημάδεψε τη ζωήτης Εκκλησίας και γι’ αυτό άρχισε να εορτάζεται ως λαμπρή ανάμνηση. Έτσι καθιερώθηκε η μεγάλη εορτή της Παγκόσμιας Υψώσεως του Τιμίου Σταυ- ρού.

Η Αγία Ελένη κοιμήθηκε με ειρήνη μάλλον σε ηλικία 80 ετών. Ο ιστορικός Ευσέβιος γράφει ότι η Αγία προαισθάνθηκε το θάνατό της και με διαθήκη άφησε την περιουσία της στον υιό της και τους εγγονούς της. Όπως ήταν φυσικό ο υιός της μετέφερε το τίμιο λείψανό της στην Κων σταντινούπολη και την ενταφίασε στο ναό των Αγίων Αποστόλων.

Οι Βυζαντινοί τιμούσαν ιδιαίτερα τον Μέγα Κωνσταντίνο και την Αγία Ελένη. Απόδειξη τούτου αποτελεί το γεγονός ότι κατά το Μεσαίωνα ήταν πολύ δημοφιλής στους Βυζαντινούς η απεικόνιση του πρώτου Χριστιανού βασιλέως με τη μητέρα του, που κρατούσαν στο μέσον Σταυρό. Η παρά δοση αυτή διατηρείται μέχρι και σήμερα με τα κωνσταντινάτα.

Ερωτήσεις - Συμπέρασμα

• Τι ήταν ο Άγιος Κωνσταντίνος;
• Ποια ήταν η μητέρα του; Ήταν βαπτισμένος;
• Τι όραμα είδε στον ουρανό; Ακολουθώντας το όραμα που είδε τι έκανε;
• Πώς ονομάστηκε η πόλη που δημιούργησε;
• Η μητέρα του, η Αγ.Ελένη, τι βρήκε στα Ιεροσόλυμα; κ.τ.λ.
• Ποιες είναι οι τρεις σημαντικότερες πράξεις του Μεγάλου Κωνσταντίνου;
• Γιατί έχει τεράστια σημασία για τον Χριστιανισμό το διάταγμα των Μεδιολάνων;
• Ποια ήταν τα θετικά αποτελέσματα για τους Χριστιανούς από την ανεξιθρησκία;
• Ποια είναι η σημασία του Διατάγματος ανεξιθρησκίας στις μέρες μας;
• Ποια ήταν η συμβολή της Αγίας Ελένης στο Χριστιανισμό;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

• Με την υπογραφή του Διατάγματος των Μεδιολάνων το 313 π.Χ., γνωστό και ως διάταγμα της Ανεξιθρησκείας, σταματούν οι διωγμοί εναντίον των Χριστιανών και τους επιτρέπεται, νόμιμα πλέον, να λατρεύουν τον Ιησού Χριστό στις εκκλησίες τους.

• Διότι μέχρι τότε, επειδή οι αυτοκράτορες κηνυγούσαν μέχρι θανάτου τους χριστιανούς δεν μπορούσαν εκείνοι, οι χριστιανοί δηλαδή, να κτίζουν Εκκλησίες, να φτιάχνουν μοναστήρια, ή εκκλησάκια ή οτιδήποτε εκδήλωνε δημόσια την πίστη τους.

• Όπου αυτό γινόταν τους περίμεναν βασανιστήρια και θάνατος.

• Η συμβολή της Αγίας Ελένης ήταν τόσο μεγάλη και τόσο σπουδαία για τον Χριστιανισμό, που αν δεν υπήρχε, θα ήταν μεγάλη η πτώχια των χριστιανών λόγω έλλειψης προσκύνησης των Αγίων Τόπων, όπως ο Τάφος του Χριστού ο Γολγοθάς και τόσων άλλων τόπων που περπάτησε ο Σωτή ρας μας.

Παιχνίδι

- Στα Μανταλάκια -

Βάζουμε στην πλάτη (μπλούζα) όλων των παιδιών τον ίδιο αριθμό από μανταλάκια ρούχων (π.χ. 4 μανταλάκια σε κάθε μπλούζα). Με το σύνθημα τα παιδιά αρχίζουν να κυνηγιούνται προσπαθώντας να αρπάξουν όσα περισσότερα μανταλάκια μπορούν, προσέχοντας μην τους αρπάξουν τα δικά τους! Νικητής είναι όποιος μείνει τελευταίος με ένα τουλάχιστον μανταλάκι στην πλάτη!