ΘΕΜΑ 5.2. Πότε δίνουμε το όνομα στο μωρό όταν γεννιέται; (Δημ. Δ´, Ε´, ΣΤ´)

ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.

ΘΕΜΑ: Πότε δίνουμε το όνομα στο μωρό όταν γεννιέται; (Δημ. Δ´,Ε´,ΣΤ´)

Τo όνομα

Στην Παλαιά Διαθήκη (Γένεσις) ο Θεός δημιουργεί τον άνθρωπο, το τελειότερο από τα δημιουργήματα, και τον ονομάζει Αδάμ. Έπειτα ο Αδάμ δίνει ονόματα στη γυναίκα (Εύα) και σε όλα τα πλάσματα, τα ζώα δηλαδή που υπήρχαν στον Παράδεισο. Το όνομά μας λοιπόν είναι πολύ σημαντικό, μας δίνει ταυτότητα ως πρόσωπα και δηλώνει τη μοναδικότητα του καθένα από εμάς.

Οι Ιουδαίοι έδιναν το όνομα στο βρέφος αμέσως με τη γέννησή του, ενώ αργότερα κατά την όγδοη ημέρα από τη γέννηση. Μάλιστα η ονοματοδοσία κατά την όγδοη ημέρα συνδέθηκε με την περιτομή. Η περιτομή είναι θρησκευτική πράξη, εντολή που δόθηκε από τον Θεό στον Αβραάμ σαν σημάδι της συμφωνίας (διαθήκης) με τον Ισραηλιτικό λαό.

Ο Ιησούς Χριστός περιτέμνεται οκτώ ημέρες μετά τη Γέννησή Του, υπακούοντας στον Νόμο (η Περιτομή του Σωτήρος εορτάζεται την 1η Ιανουαρίου μαζί με τη μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου). Την ημέρα εκείνη παίρνει όνομα και ονομάζεται Ιησούς όπως είχε προφητεύσει ο προφήτης Ησαΐας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι το βρέφος λαμβάνει το όνομά του αποκλειστικά κατά το μυστήριο της Βάπτισης. Λίγοι γνωρίζουν ότι υπάρχει ειδική πρόβλεψη από την Εκκλησία, ώστε να δίνεται όνομα σε κάθε νεογέννητο την όγδοη ημέρα της ζωής του. Η ονοματοδοσία είναι μια ξεχωριστή διαδικασία, ακολουθία, ανεξάρτητη από τη Βάπτιση, σκοπός της οποίας είναι να δώσει στο νέο άνθρωπο μια «ταυτότητα».

Αντιλαμβανόμαστε ότι η Εκκλησία θεωρεί το βρέφος, το οποίο μόλις γεννήθηκε ως ολοκληρωμένο ήδη άνθρωπο, το αντιμετωπίζει με την ίδια πρόνοια που αντιμετωπίζει τον κάθε άνθρωπο. Το όνομα του ανθρώπου του δίνει ταυτότητα ως πρόσωπο και διαβεβαιώνει τη μοναδικότητά του.

Γι’ αυτό και φροντίζει πλέον να του δώσει όνομα. Δεν θεωρεί το βρέφος απλά άνθρωπο, γενικά και αόριστα, ο μπέμπης, η μπέμπα, το μωρό, ούτε σαν φορέα μιάς αφηρημένης κι απρόσωπης φύσης π.χ. άνθρωπος.

Ο Χριστιανισμός παρέλαβε και συνέχισε την ονοματοδοσία κατά την 8η ημέρα από τη γέννηση του βρέφους. Η Εκκλησία θεωρεί το βρέφος ολοκληρωμένο άνθρωπο και διαβάζει ειδική Ευχή, την Ευχή της ονοματοδοσίας στο σπίτι ή στον πρόναο της Εκκλησίας. Το παιδί προσφωνείται για πρώτη φορά με το δικό του προσωπικό όνομα. Αυτό το όνομα θα φέρει σ' όλη του τη ζωή και μ' αυτό το όνομα θα εισέλθει τελικά στην αναμενόμενη Βασιλεία του Θεού!

Στις μέρες μας για διάφορους λόγους (άγνοια, μη έγκαιρη απόφαση των γονέων για το όνομα που πρόκειται να δοθεί στο παιδί και άλλα πρακτικά αίτια) η ονοματοδοσία συνδέθηκε με την Ακολουθία του Βαπτίσματος. Τότε δίνεταο και το όνομα στο παιδί. Ωστόσο στο Μυστήριο του Βαπτίσματος ουσιαστικά το μωρό εγγράφεται ως μέλος της Εκκλησίας και με το Χρίσμα αποκτά τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.

Με τα Ιερά Μυστήρια της Βάπτισης και του Χρίσματος το παιδί γίνεται μέλος της Εκκλησίας και μπορεί να συμμετάσχει στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Η γιορτή μου

Όλοι λοιπόν οι άνθρωποι έχουν όνομα! Είναι αναφαίρετο δικαίωμά τους! Εμείς οι Χριστιανοί όμως έχουμε την ευλογία να φέρουμε το όνομα ενός Αγίου (π.χ. Δημήτριος) ή μιας Αγίας (π.χ. Ειρήνη), μιας εορτής (π.χ. Σωτήρης, Ευαγγελία), της Υπεραγίας Θεοτόκου (Μαρία, Δέσποινα) ή του Κυρίου μας (Χρήστος, Μανώλης)! Πόσο τιμητικό είναι αυτό για εμάς!

Όσοι έχουμε όνομα Αγίου ή Αγίας εορτάζουμε την ημέρα της μνήμης τους. Είναι η ημέρα του επιγείου θανάτου τους, η ημέρα της συνάντησής τους με τον Χριστό στη Βασιλεία των Ουρανών! Γι’ αυτό και η ημέρα της ονομαστικής εορτής μας είναι πιο σημαντική από την ημέρα των γενεθλίων μας.

Η Εκκλησία μας δεν εορτάζει γενέθλια. Είναι κι αυτό μία από τις διαφορές, που έχουμε με τους παπικούς. Εμείς, οι Ορθόδοξοι, εορτάζουμε μόνο την ημέρα, κατά την οποία εορτάζει και ο Άγιός μας, για να μιμούμαστε τη ζωή του.

Αντιθέτως, οι Δυτικοί εορτάζουν τα γενέθλιά τους. Αυτό είναι μια κακή συνήθεια, που μπήκε κι εδώ στην πατρίδα μας και ιδίως στα παιδιά, αλλά και στους μεγάλους.

Μαζί με τη μνήμη του Αγίου, εορτάζει και ο άνδρας ή η γυναίκα, που φέρει το όνομά του.

Εμείς, λοιπόν, οι Ορθόδοξοι, δεν έχουμε τέτοια συνήθεια, δεν εορτάζουμε τα προσωπικά μας γενέθλια αλλά τα γενέθλια των αγίων μας που ενώ πέθαναν στην επίγεια ζωή τους, γεννήθηκαν όμως ως άγιοι στην επουράνια βασιλεία.

Κι ας μην ξεχνάμε πως «Εορτή Αγίου, μίμησις Αγίου», το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον προστάτη μας Άγιο είναι η προσπάθεια να του μοιάσουμε!

Οι Άγιοι

Και ποιους ονομάζουμε Αγίους; Στους προχριστιανικούς χρόνους (Μωσαϊκός Νόμος) επικρατούσε η άποψη ότι Άγιος είναι μόνο Ένας, ο Θεός. Στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους ο Απόστολος Παύλος αποκαλεί Αγίους όλους τους βαπτισμένους Χριστιανούς, που ζουν σύμφωνα με το Ευαγγέλιο.

Στον 4ο αιώνα ο τίτλος Άγιος αρχίζει να αποδίδεται μόνο σε λίγους εκλεκτούς «φίλους του Θεού», που ξεχωρίζουν για το μαρτύριό τους, για την ζωή τους και για τα θαύματά τους. 

Πρώτη από όλους τον τίτλο της “Υπέρ Αγίας” έλαβε η Παρθένος Μαρία. Ακολούθησαν οι Απόστολοι του Κυρίου. Οι Άγγελοι καθώς και πολλά από τα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης δεν θα μπορούσαν να μην πάρουν τον τίτλο αυτόν, όπως φυσικά Άγιος δεν θα μπορούσε να μην ονομαστεί και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο Βαπτιστής. Σιγά-σιγά άρχισε να διαμορφώνεται μία ιεράρχηση στην ταξινόμηση των Αγίων.

Οι ομάδες (χοροί) των Αγίων

Δίκαιοι. Είναι όλοι οι “Δίκαιοι” που έζησαν προ Χριστού έχοντας πίστη στον Έναν και Μοναδικό Θεό και ήλπιζαν ή προφήτευσαν τον ερχομό του Μεσσία – Χριστού.
 

Απόστολοι και Αποστολικοί Πατέρες. Τον τίτλο αυτό πήραν οι μαθητές του Κυρίου και οι μαθητές αυτών. 

Μάρτυρες. Ονομάζονται όλοι όσοι μαρτύρησαν για την Πίστη, βασανίσθηκαν και θανατώθηκαν ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μεγάλους διωγμούς. Οι Μάρτυρες είναι αμέτρητοι: γυναίκες, άντρες, νέοι, γέροι και παιδιά, και φυσικά δεν είναι όλοι γνωστοί. 

• Μεγαλομάρτυρες. Όσοι από τους Μάρτυρες υπέστησαν μεγάλα βασανιστήρια και θανατώθηκαν με φρικτό – βάρβαρο τρόπο. 

• Ιερομάρτυρες. Ονομάζονται όσοι από τους Μάρτυρες ήταν Ιερωμένοι. 

• Οσιομάρτυρες. Οι μοναχοί, οι ασκητές και οι ερημίτες Μάρτυρες έλαβαν αυτόν τον τίτλο. 

• Οσιοπαρθενομάρτυρες. Οι γυναίκες μοναχές που θανατώθηκαν με μαρτυρικό τρόπο. 

• Νεομάρτυρες. Έτσι ονομάζονται οι Άγιοι που μαρτύρησαν επί Τουρκοκρατίας. 

• Ομολογητές. Ονομάζονται οι Άγιοι που διώχθηκαν και βασανίσθηκαν, που ομολόγησαν την πίστη τους αλλά τελικά δεν θανατώθηκαν. 

• Όσιοι. Οι Άγιοι (ερημίτες, αναχωρητές, ασκητές…) που εγκατέλειψαν τον κόσμο και αφιερώθηκαν εξ ολοκλήρου στον Θεό. Τον λάτρεψαν σε ερήμους και σε κακοτοπιές με πίστη και εγκαρτέρηση για όλη τους την ζωή και τελικά “κοιμήθηκαν εν ειρήνη”.

• Ισαπόστολοι. Όλοι όσοι έκαναν αποστολικό έργο ισάξιο των Αποστόλων. 

Πατέρες της Εκκλησίας. Οι μοναχοί, οι κληρικοί και ιδιαίτερα οι Επίσκοποι που διακρίθηκαν για το έργο τους. 
Απολογητές. Όλοι όσοι ανέλαβαν να υπερασπιστούν τον Χριστιανισμό απέναντι σε φιλοσόφους, ηγεμόνες, βασιλείς και αυτοκράτορες, θεωρητικά ή γραπτά, με επιστολές ή με τον λόγο τους αναγορεύτηκαν σε “Απολογητές” της πίστης μας. 

• Θεολόγοι. Τρεις μόνο κατέχουν αυτόν τον τίτλο. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Ιωάννης ο Θεολόγος και ο Συμεών ο νέος Θεολόγος. Αυτοί όχι μόνο Θεολόγησαν με τα γραπτά τους, αλλά και με το παράδειγμα της ζωής τους. 

Πρακτική εφαρμογή

Είναι μεγάλη ευλογία να τιμώ τον Άγιο ή την Αγία των οποίων φέρω το όνομα. Πώς μπορώ να το κάνω αυτό; Όπως είπαμε: μιμούμενος την αγία ζωή τους!

Υπάρχουν όμως και άλλοι (πιο εύκολοι) τρόποι: διαβάζω και μαθαίνω τον βίο τους, έχω μια εικόνα τους στο δωμάτιό μου και στο εικονοστάσι του σπιτιού, εκκλησιάζομαι και κοινωνώ την ημέρα της εορτής τους, μιλώ γι’ αυτούς σε άλλους και, κυρίως, τους επικαλούμαι στην προσευχή μου: Άγιε (ή Αγία) του Θεού, πρέσβευε υπέρ ημών!

Ο Άγιός μου είναι μαζί με τον φύλακα Άγγελο ο προστάτης μου, με ενισχύει και με προσέχει, είναι ένας άγρυπνος φρουρός! Τι μπορώ να κάνω για να είναι χαρούμενος; Να ζω όπως θέλει ο Κύριος. Και πού θα το μάθω αυτό; Διαβάζοντας καθημερινά τον Λόγο του Θεού, μετέχοντας στα Ιερά Μυστήρια και αγαπώντας τον Θεό και τον πλησίον μου σαν τον εαυτό μου.

Πάμε να δούμε ποιοι άγιοι γιορτάζουν αυτή την εβδομάδα...

1η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ - ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ & Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΑΓΙΑ ΘΕΟΔΟΤΗ

Δύο έξυπνα αδέλφια μελετούν τις επιστήμες και καταλήγουν στην Ιατρική, επιθυμώντας να βοηθήσουν τους ασθενείς.

Ο Θεός τους δίνει το χάρισμα της θεραπείας δια της προσευχής· θεραπεύουν τους πάντες χωρίς ανταμοιβή , γι' αυτό ονομάζονται και «Ανάργυροι».

1η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ - ΟΣΙΟΣ ΔΑΒΙΔ

Σε ηλικία δεκαπέντε ετών έφυγε από την πατρίδα του για να υπηρετήσει σε μοναστήρι στη Μαγνησία.

Έγινε ηγούμενος της Ιεράς Μονής Παναγίας Βαρνάκοβας, εδώ κοντά μας στην Φωκίδα και κατόπιν μετέβη στη Βόρεια Εύβοια, στις Ροβιές.

Εκεί ίδρυσε μοναστήρι, το οποίο απέκτησε φήμη και, πλέον, φέρει το όνομά του.

Υπήρξε ένας από τους φωτισμένους διδάσκαλους του Γένους, προσφέροντας πολλά στην παιδεία των υποδουλωμένων Ελλήνων, αλλά και Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στον οποίο αποδίδεται πλήθος θαυμάτων.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ, ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ, ΒΙΝΤΕΟ...)

1. Πείτε μου τρεις Αγίους που αρχίζουν από...

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Ο κατηχητής λέει από μέσα του γρήγορα την αλφαβήτα. Ένα παιδί από την πρώτη ομάδα φωνάζει «στοπ». Τότε ο κατηχητής λέει στην πρώτη ομάδα «Πείτε μου τρεις Αγίους που αρχίζουν από...» και λέει το γράμμα στο οποίο σταμάτησε όταν άκουσε το «στοπ». Τα παιδιά της ομάδας φωνάζουν ονόματα Αγίων (π.χ. για το γράμμα Δ : Δημήτριος, Δωροθέα, Διονύσιος) που υπάρχουν (καλό είναι να έχουμε πρόχειρο έναν συναξαριστή στο κινητό μας). Συνεχίζουμε με τη δεύτερη ομάδα. Αν θέλουμε το παιχνίδι να γίνει πιο δύσκολο βάζουμε χρόνο (π.χ. 20 δευτερόλεπτα) με χρονόμετρο ή κλεψύδρα. Νικήτρια η ομάδα με τις περισσότερες νίκες!

2. Κότα – Κοτόπουλα – Αλεπού

Τα παιδιά μπαίνουν όλα σε μια σειρά. Το πρώτο παιδί είναι η κότα και τα υπόλοιπα από πίσω είναι τα κοτόπουλα. Επιλέγουμε ένα παιδί που θα κάνει την αλεπού το οποίο θα στέκεται απέναντι από την κότα. Η αλεπού προσπαθεί να πιάσει κάποιο παιδί όμως η κότα δεν την αφήνει και θα πρέπει όλα τα παιδιά πίσω που κάνουν τα κοτόπουλα να ακολουθούν τις κινήσεις της κότας ώστε να μην τα ακουμπήσει η αλεπού. Μόλις η αλεπού ακουμπήσει ένα παιδί, το παιδί αλλάζει θέση με την αλεπού.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Μετά από την κάθε συνάντηση

Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. (3)

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς· τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.

Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.