ΘΕΜΑ 2.3. Σχέση γονέων και εφήβων [Β'] (Γυμν. Λυκ.)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

Στις φετινές εφηβικές συναντήσεις των συνάξεών μας (2021-22) σκοπό έχουμε να προβάλλουμε την εν Χριστώ ζωή μέσα από τον καθημερινό βίο των παιδιών.

Πιο απλά να περιγράφουμε στιγμές ή καταστάσεις από την καθημερινότητα της ζωής των νέων μας και αφού τις συζητούμε μαζί τους, να προτείνουμε λύσεις ή τρόπους αντιμετώπισης κάτω από το Ορθόδοξο πρίσμα και σκεπτικό. Πώς θα πρέπει, δηλαδή, να ενεργήσω ως χριστιανός μαθητής σε αυτό το πρόβλημα που αντιμετωπίζω ή στην πρόκληση που δέχομαι;

Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο Χριστιανισμός είναι βίωμα, είναι τρόπος ζωής δεν είναι απλά μια φιλοσοφική άποψη για την ζωή!! Άρα τα παιδιά του Χριστού θα πρέπει να γνωρίζουν την χριστιανική αντιμετώπιση της καθημερινότητας.

Ως προς την διαπραγμάτευση του θέματος προτείνουμε να διαβάζουμε μία παράγραφο στα παιδιά και να την σχολιάζουν εκείνα πρώτα, κι εμείς κατόπιν να συμπληρώνουμε κάτι που τυχόν λείπει κ.ο.κ.

Σε κάθε περίπτωση ο κατηχητής χειρίζεται το παρόν βοήθημα, ως απλό βοηθητικό στοιχείο και προσθαφαιρεί ανάλογα την κρίση του. Επίσης ας έχουμε υπόψη μας ότι στο γραπτό αυτό λόγο δεν είναι δυνατόν να συμπεριλάβουμε όλες τις περιπτώσεις!

Τέλος, πριν και μετά την συζήτηση, η προσευχή και η Χάρις του Θεού, θα μας βοηθήσει να τονίσουμε στην χριστιανική σύναξη αυτά που έχουν πραγματικά ανάγκη τα παιδιά μας!

Από το Γραφείο Νεότητας

ΠΡΟΣΕΥΧΗ:

Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρὼν καὶ τὰ πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν καὶ ζωῆς χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν, καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος, καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.

ΘΕΜΑ 2.3. Σχέση γονέων και εφήβων [Β'] (Γυμν. Λυκ.)

1. ΑΝ Ο ΓΟΝΙΟΣ ΠΙΝΕΙ

Πολλά νεαρά άτομα υπομένουν τον καθημερινό εφιάλτη της συμβίωσης με έναν γονέα που είναι εθισμένος στα ναρκωτικά ή στο αλκοόλ. Αν αυτό συμβαίνει, δυστυχώς, μπορεί να κάνει τον νέο να ντρέπεται, να νιώθει απογοήτευση ή ακόμη και να θυμώνει. Η στάση του παιδιού απέναντι στον γονέα γίνεται πιο επιθετική και το παιδί αποστασιοποιείται.

Πολλές φορές μάλιστα προσπαθεί να βρει καταφύγιο σε άλλους δρόμους και για τον λόγο αυτό υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μπλέξει και ο ίδιος με τέτοιες ουσίες.

2.ΑΝ Ο ΓΟΝΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΩΔΗΣ ΚΑΙ ΝΕΥΡΙΑΖΕΙ ΕΥΚΟΛΑ

Αν η ζωή έχει πολλές απαιτήσεις, άλλες τόσες έχουν και οι έφηβοι από τους γονείς τους. “Απαιτούν” να αφιερώσει ο γονιός χρόνο και φυσικά “απαιτούν” σε αυτό το χρόνο να είναι παρών. Κυρίως συναισθηματικά, χρειάζονται όλη την προσοχή του γονιού, αφού είναι αυτός που τους ενθαρρύνει, τους παροτρύνει και τους επιβεβαιώνει. Είναι απόλυτα φυσιολογικό στις μέρες μας, ο γονιός να είναι πολύ απασχολημένος με την επιβίωση, με την αγωνία για το χρόνο, με τις δυσκολίες του εαυτού του και της σχέσης του, τις επαγγελματικές του υποχρεώσεις με αποτέλεσμα να νιώθει πολύ μεγάλη πίεση και εκεί να αναδύεται θυμός, ο οποίος στρέφεται συνήθως προς τα παιδιά.

Τα παιδιά από την άλλη καταλαβαίνουν άμεσα τη συναισθηματική κατάσταση του γονιού. Είτε ο γονιός εκφράζει με ξέσπασμα το θυμό του, είτε τον αρνείται και τον αποφεύγει, ο νέος το καταλαβαίνει. Ωστόσο, δεν μπορεί να κατανοήσει την αιτία, αν δεν γίνει απόλυτα σαφής από τον γονιό. Τότε, λοιπόν, τα παιδί συμπυκνώνοντας τις πληροφορίες, θεωρεί συνήθως τον εαυτό του υπεύθυνο και προσαρμόζεται ανάλογα, με διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς, για να αντέξει αυτό το βάρος. Ανάλογα με τον τρόπο που ο γονιός εκφράζει ή όχι το θυμό του, το παιδί του νιώθει μειονεκτικά, μοναξιά και φόβο. Αποφεύγει την ανάληψη προσωπικής ευθύνης, αποφεύγει τις συγκρούσεις, λειτουργεί με βάση τη συναισθηματική ανάγκη του άλλου και όχι τη δική του ή καταφεύγει και εκείνο στα ίδια μοτίβα με το γονιό του, άρα να συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο και στους γύρω του.

3.ΑΝ Ο ΓΟΝΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΚΟΣ Ή ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Πολύ συχνό είναι και το φαινόμενο της κατάθλιψης στις μέρες μας. Όταν αυτό συμβαίνει σε έναν από τους δύο γονείς τότε ο έφηβος, όσο κι αν δεν το δείχνει, υποφέρει μέσα του.

Συγκεκριμένα, η καθημερινή ζωή των οικογενειών με ένα γονιό που πάσχει από κατάθλιψη αλλάζει και γίνεται περισσότερο περίπλοκη. Η αβεβαιότητα για το τι συμβαίνει έχει επιδράσεις στην καθημερινή ζωή όλων των μελών της οικογένειας, πόσο μάλλον σε ένα νεαρό άτομο. Η σχέση μεταξύ γονιού και εφήβου αλλάζει διότι δεν επικοινωνούν πλέον με τον ίδιο τρόπο όπως πρωτύτερα και οι αλληλεπιδράσεις, η συνεργασία και η αμοιβαιότητα μειώνονται μεταξύ του γονιού που πάσχει και των παιδιών του.

Ο γονιός με κατάθλιψη αποτραβιέται από την οικογένεια και τα παιδιά βιώνουν την κατάσταση αυτή ως μια μορφή εγκατάλειψης, ότι έχουν αφεθεί μόνα τους. Επιπροσθέτως, το μεγαλύτερο βάρος που βιώνουν οι έφηβοι σε μια τέτοια κατάσταση είναι ότι νιώθουν ένα εξαιρετικά μεγάλο φορτίο ευθυνών για να παρακολουθούν το τι κάνει και πως συμπεριφέρεται ο γονιός τους με κατάθλιψη με στόχο την αποτροπή μιας πιθανής αυτοκτονίας.

Έτσι λοιπόν αντιλαμβανόμαστε ότι για τους νέους, η κατάθλιψη του γονιού τους σημαίνει ταυτόχρονα ευθύνες και αισθήματα μοναξιάς, χωρίς κάποια σημαντική επικοινωνία ή φυσιολογική αλληλεπίδραση.

4.ΑΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΝΑ ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΧΩΡΙΣΜΟ

Συνήθως, πριν το ζευγάρι φτάσει στα πρόθυρα του χωρισμού, εμφανίζονται κάποια "συμπτώματα" τα οποία μαρτυρούν ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά...

Παρατηρείται, λοιπόν, ότι ανάμεσα στο ζευγάρι υπάρχουν έντονοι και καθημερινοί καυγάδες για θέματα που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν αποτελούν καν λόγοι τσακωμού.

Ακόμη, είναι πολύ πιθανό τέτοιοι καυγάδες να οδηγήσουν σε βίαιες και αποτρόπαιες χειρονομίες του άνδρα ή της γυναίκας με αποτέλεσμα σε ακραία σημεία να υπάρχουν ακόμα και βαριά περιστατικά ή ακόμη και ανθρωποκτονίες. Τους τελευταίους μήνες μάλιστα έχουν ακουστεί στα δελτία ειδήσεων πολλά περιστατικά γυναικοκτονιών.

Άλλα σημάδια που υποδεικνύουν ότι ακολουθεί χωρισμός είναι η ψυχρότητα στο ζευγάρι, η απότομη συμπεριφορά του ενός προς τον άλλο, τα αυξημένα νεύρα που "ηλεκτρίζουν" την ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι.

Επίσης παρατηρείται συχνά ότι ο άνδρας ή και η γυναίκα αρχίζει να αποποιείται τις ευθύνες που έχει ως σύζυγος και γονέας και εξαφανίζεται από το σπίτι για ώρες, μέρες, μήνες... Έτσι όλα τα βάρη της οικογένειας πέφτουν στον έναν γονέα, με αποτέλεσμα η κατάσταση να γίνεται όλο και δυσκολότερη.

5.ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ

   Μην αναλαμβάνει την ευθύνη και το φταίξιμο των πράξεων των γονέων του. Ο γονέας —και μόνο αυτός—είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. «Ο καθένας θα βαστάξει το δικό του φορτίο», λέει το εδάφιο Γαλ. 6,5. Επομένως, δεν είναι δική του δουλειά να θεραπεύσει το γονέα του, ούτε έχει την υποχρέωση να τον προστατέψει από τις συνέπειες του εθισμού του ή του θυμού του.

   Να τον παροτρύνει να δεχτεί βοήθεια. Το μεγαλύτερο πρόβλημα του γονέα ίσως είναι το να παραδεχτεί ότι έχει πρόβλημα. Aν το παραδεχθεί τότε είναι πιο εύκολα τα πράγματα και ο ίδιος θα καταφύγει για βοήθεια. Αν το πρόβλημα του γονιού χρειάζεται ιατρική αντιμετώπιση από κάποιον ειδικό δεν είναι ντροπή να ζητήσει βοήθεια. Οι άνθρωποι αρρωσταίνουμε σωματικά, ψυχικά και πνευματικά και χρειαζόμαστε τον ανάλογο θεραπευτή για να γίνουμε καλά. Είναι ανόητο από άγνοια ή χειρότερα από εγωισμό να μην παραδεχόμαστε ότι έχουμε αρρωστήσει.

   Να βρει εποικοδομητικές συναναστροφές. Είναι σημαντικό ο νέος να συναναστρέφεται με άτομα που είναι υγιή από πνευματική και συναισθηματική άποψη. Τα μέλη της Χριστιανικής Εκκλησίας για παράδειγμα ή αυτά που αγωνίζονται και κάνουν πνευματική ζωή μπορούν να του προσφέρουν μεγάλη φροντίδα και υποστήριξη. Η συναναστροφή με χριστιανικές οικογένειες ή το κατηχητικό μπορεί να του προμηθεύσει ένα υγιές πρότυπο οικογενειακής ζωής, το οποίο θα εξουδετερώσει το αλλοιωμένο πρότυπο που παρατηρεί και βιώνει στο σπίτι.

   Να ζητήσει βοήθεια. Είναι μεγάλη βοήθεια το να έχει ο έφηβος έναν ώριμο, έμπιστο ενήλικο στον οποίο να μπορεί να εκφράσει τα αισθήματα και προβλήματά του. Οι ιερείς της Εκκλησίας μας, όπως και ένας εξομολόγος ή πνευματικός, ή και ο κατηχητής μας ακόμη, εάν είναι ιερέας, είναι πρόθυμοι να τον βοηθήσουν όταν τους χρειάζεται. Πολλοί από τους ιερείς μας είναι έμπειροι σε θέματα οικογενειακών προβλημάτων και μπορούν πολλές φορές να μας βοηθήσουν αποτελεσματικά. Γι’ αυτό, ο νέος δεν χρειάζεται να φοβάται ούτε να ντρέπεται να πλησιάσει τους ιερείς για να ζητήσει βοήθεια, παρηγοριά και συμβουλή.

Όμως πάντα υπάρχει μια λύση την οποία πρέπει να αναζητήσουμε, έχοντας υπόψη μας ότι εκ των πραγμάτων οι σχέση γονέα-παιδιού είναι πάντα σχέση αγάπης και ότι αυτό που χωρίζει αυτούς του δύο είναι τα ανθρώπινα πάθη που τα έχουμε όλοι πλούσια μέσα μας με πρώτο από όλα τον εγωισμό. Διότι εκεί βρίσκεται η βάση των προβλημάτων. Γι’ αυτό πολλές φορές σε όλα αυτά η έναρξη της λύσης είναι η…

... η προσευχή. Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και δυνατό όπλο στις ζωές μας. Ο νέος μπορεί να προσεύχεται οπουδήποτε και οποτεδήποτε για τον ίδιο, ώστε ο Θεός να του δώσει δύναμη να αντέξει τα όσα συμβαίνουν στο σπίτι, αλλά και για τους γονείς του που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και προβλήματα, ώστε με την χάρη του Θεού να τις ξεπεράσουν.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Μετά από την κάθε συνάντηση

Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. (3)

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς· τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.

Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς. Ἀμήν.

ΝΕΑ

06 Οκτωβρίου 2021