ΘΕΜΑ 19.Δ α) Ο σπλαχνικός Πατέρας και ο Άσωτος Υιός, β) Το Τριώδιο

Προσέγγιση - Εισαγωγή

Καλησπέρα σε όλους! Είμαστε καλά;

Δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου! Ποιος θα μου θυμίσει τι είναι το Τριώδιο; (...) Πολύ σωστά! Στο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής θα ακούσουμε τον Κύριο να μας λέει άλλη μια παραβολή (αν θυμάστε ο Κύριος χρησιμοποιούσε συχνά παραβολές). Ε, ποιος θα μου πει τι σημαίνει παραβολή; (...) Σωστά! Η παραβολή αυτή είναι τόσο σπουδαία που λέγεται πως, αν χανόταν για κάποιο λόγο όλη η Καινή Διαθήκη και σωζόταν μόνο το κείμενο αυτής της παραβολής, θα ήταν αρκετό για να βρει ο άνθρωπος τη σωτηρία του!

α) Ο σπλαχνικός Πατέρας (Άσωτος Υιός)

Λοοιοιοιοπόοοοοοον......ας διαβάασουμε το Ευαγγέλιο για να μάθουμε την ιστορία του ασώτου υιού και γιατί ονομάστηκε έτσι:

Ερωτήσεις για μάθημα και αφορμές για συζήτηση

Από πού καταλαβαίνουμε ότι ο πατέρας αγαπάει πραγματικά τους γιους του;

Τον άσωτο γιο:

α) τον αφήνει ελεύθερο να φύγει μακριά, δίνοντάς του μάλιστα το μερίδιο της περιουσίας που του ζητάει, μια περιουσία που για να την αποκτήσει δεν ίδρωσε καθόλου. Έτσι λοιπόν και ο Θεός Πατέρας μάς αφήνει ελεύθερους να επιλέξουμε τον τρόπο που θα ζήσουμε, σέβεται τις επιλογές μας ακόμα κι αν αυτές μας οδηγούν στην καταστροφή.

β) ανησυχεί γι΄αυτόν, είναι συνεχώς μέσα στη σκέψη του. Γι’ αυτό και όταν τον βλέπει από μακριά να έρχεται, τρέχει να τον προϋπαντήσει, αν και γέρος. Δεν τον μαλώνει ούτε τον ταπεινώνει (Στα ‘λεγα εγώ και δε μ’ άκουγες!) αλλά τον αγκαλιάζει και τον δέχεται πίσω ευτυχισμένος.

γ) τον γεμίζει φιλιά και δώρα: ρούχα, δαχτυλίδι, παπούτσια, σφάζει το διαλεχτό μοσχάρι! Δεν μπορεί να κρύψει τη χαρά του! Τέτοια και μεγαλύτερη χαρά γίνεται στον ουρανό από Θεό κι Αγγέλους για έναν αμαρτωλό που μετανοεί (Λουκ. 15, 7)!

Τον μεγάλο γιο:

α) του υπενθυμίζει ότι όλα όσα έχει είναι δικά του

β) βγαίνει έξω και τον παρακαλεί να έρθει μέσα στο σπίτι και να χαρεί για τον αδερφό του, χωρίς να δώσει σημασία στις κατηγορίες και τη ζήλια του

Ας έρθουμε λοιπόν στα σύγκαλά μας κι εμείς, όπως ο άσωτος υιός της παραβολής, κι ας μετανοήσουμε, ας αλλάξουμε τρόπο ζωής. Ο Θεός Πατέρας περιμένει με ανοιχτή την αγκαλιά της Αγάπης. Κι ας προσέξουμε και να μη μιμηθούμε τον μεγάλο γιο που παραλίγο να χάσει τον Παράδεισο γιατί δεν ήξερε να αγαπάει και να συγχωρεί.

Πρακτική εφαρμογή

Η Εκκλησία προβάλλει τη μετάνοια του ασώτου υιού ως παράδειγμα προς μίμηση από όλους μας. Την προηγούμενη Κυριακή είδαμε την ταπείνωση του αμαρτωλού τελώνου, αυτή την Κυριακή βλέπουμε τη μετάνοια του αμαρτωλού υιού. Δεν απελπίζεται. Η απελπισία είναι μια τρομερή δαιμονική παγίδα η οποία μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο στην καταστροφή. Ο άσωτος υιός, αφού ξεπέρασε τον εγωισμό και την ντροπή του, έρχεται σε επίγνωση της τραγικής του κατάστασης και αποφασίζει να παραδεχτεί τα λάθη του και να ζητήσει συγχώρεση.

Συγγνώμη! Τι υπέροχη λέξη! Υπέροχη -αλλά πόσο δύσκολο είναι να την προφέρουμε! Εμείς ζητάμε συγνώμη όταν κάνουμε λάθη; Παραδεχόμαστε τα σφάλματά μας; Και αν ναι, την εννοούμε πραγματικά; Μήπως η συγγνώμη μας είναι ψεύτικη και υποκριτική; Μήπως με την πρώτη ευκαιρία κάνουμε τα ίδια λάθη;

Από την άλλη, δεχόμαστε τη συγγνώμη των συνανθρώπων μας, των αδελφών μας; Μήπως τελικά μοιάζουμε στον μεγάλο αδελφό και όχι στον αγαθό πατέρα; Μήπως είμαστε σκληρόκαρδοι και δε συγχωρούμε κανέναν; Ο Κύριος συγχώρεσε τους σταυρωτές Του. Ο Άγιος Πρωτομάρτυρας Στέφανος συγχώρεσε αυτούς που τον λιθοβολούσαν. Πλήθος άλλων Αγίων και Μαρτύρων συγχώρεσαν τους διώκτες και βασανιστές τους. Εμείς γιατί δυσκολευόμαστε τόσο να συγχωρέσουμε ακόμα και το πιο μικρό σφάλμα των αδελφών μας;

Ένας νέος Άγιος της Εκκλησίας μας, ο Γέροντας Ιάκωβος της Εύβοιας, ονομάζεται Άγιος Ιάκωβος «ο με συγχωρείτε». Σχεδόν κάθε λέξη του ακολουθούσε η παράκληση «με συγχωρείτε!», από ταπείνωση, ευγένεια και λεπτότητα μήπως άθελά του πρόσβαλε ή στενοχώρησε τον συνομιλητή του! Κάτι τέτοιο είναι φυσικά πολύ δύσκολο. Η ταπείνωση είναι το πρώτο βήμα, η συγχώρεση είναι το δεύτερο. Κύριε, δίδαξέ μας και χάρισέ μας τη συγχώρεση.

Και τώρα ο Σχολιασμός

Η παραβολή του άσωτου υιού είναι η πιο σημαντική παραβολή και το κεντρικό πρόσωπο αυτής, είναι ο Πατέρας και όχι ο άσωτος υιός, ούτε και ο μεγαλύτερος αδερφός.

Μέσα στην συγκεκριμένη παραβολή συμπυκνώνεται όλο το νόημα της διδασκαλίας του Χριστού μας. Γιατί; Διότι αυτό που μας διδάσκει είναι το ποιος ουσιαστικά είναι ο Θεός. Μέσα από τον «ρόλο» του πατέρα της παραβολής μαθαίνουμε κΙ εμείς τον Θεό-Πατέρα μας.

Οι περισσότεροι από εμάς, είτε γιατί το έχουμε διδαχθεί είτε γιατί έχουμε λανθασμένη κρίση, πιστεύουμε πως ο Θεός μας περιμένει στην γωνία για να μας τιμωρήσει. Βλέπει όλα μας τα λάθη και καραδοκεί. Είναι αυστηρός, άσπλαχνος και το μόνο που Τον ενδιαφέρει είναι η τιμωρία και η καταδίκη μας.

Αυτό όμως είναι λάθος. Και αποδεικνύεται μέσα από τα λόγια του Χριστού που μέσω αυτής της παραβολής μας συστήνει τον Πατέρα Του αλλά και τον Πατέρα όλης της ανθρωπότητας.

Έναν Θεό που αγαπάει το πλάσμα του πέρα από κάθε όριο, χωρίς καμία προϋπόθεση. Είναι ο Θεός της αγάπης και της συγχώρεσης που περιμένει υπομονετικά όλους τους ανθρώπους να γυρίσουν εκεί που ανήκουν: στην αγκαλιά Του!

Το κεντρικό πρόσωπο της παραβολής, που όπως είπαμε είναι ο πατέρας, κάνει αυτό που κάνει και ο Θεός. Ενώ τα δύο αδέρφια είναι τελείως διαφορετικοί χαρακτήρες και ενώ έχουν συμπεριφερθεί με εκ διαμέτρου αντίθετο τρόπο, ο πατέρας παραμένει και για τους δύο ο ίδιος. Φέρεται και στους δύο με αγάπη και φιλευσπλαχνία. Ο Θεός, λοιπόν, άσχετα με το ποιοι είμαστε και πώς συμπεριφερόμαστε, μας αγαπά όλους το ίδιο και μας περιμένει. Ας αναλογιστούμε το εξής. Αν ο βιολογικός μας πατέρας μας αγαπά και μας συγχωρεί ό,τι κι αν του έχουμε κάνει, τότε ο Πλάστης μας σε ποιον βαθμό μας αγαπάει και μας συγχωρεί;

Η παραβολή αυτή μας διδάσκει πως ο Θεός Πατέρας μας μάς αγαπά όλους το ίδιο, περιμένει την μετάνοια μας και μας αφήνει ελεύθερους για να ζήσουμε σωστά. Όταν βέβαια εμείς δεν ακολουθούμε τις εντολές Του και συμπεριφερόμαστε με ασωτία, μας αφήνει να γνωρίσουμε την πραγματική αδυναμία της φύσης μας και να διδαχθούμε τις συνέπειες από την κατάχρηση της ελευθερίας μας. Όταν όμως μετανοούμε και γυρίζουμε σε Εκείνον, τότε μας δέχεται με μεγάλη χαρά στον ουρανό, μας καθιστά συγκληρονόμους της Βασιλείας Του από την αρχή και μας «ασφαλίζει» αιώνια μέσα στην αγκαλιά Του.

Το μόνο που έχουμε να κάνουμε εμείς είναι να αποφασίσουμε τι είδους υιοί (και θυγατέρες) θέλουμε να είμαστε!

Και όπως είπε και ο Νικόλαος Καβάσιλας:

«Ο Θεός είναι: πιο στοργικός από κάθε φίλο, πιο δίκαιος από κάθε κυβερνήτη, πιο τρυφερός από κάθε πατέρα, πιο πολύ μέλος μας από όσο τα ίδια μας τα μέλη, πιο αναγκαίος σε εμάς από την ίδια την καρδιά μας».