ΘΕΜΑ 22.2. Η Κυριακή της Ορθοδοξίας

Η προσευχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής:

Πριν αρχίσει η κάθε συνάντηση

Εἰς τὸ ὅνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεός, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοι.

Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

“Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.

Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαίμοι τῷ σῷ δούλῳ.

Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.”

ΘΕΜΑ: Η Κυριακή της Ορθοδοξίας

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Ξεκίνησε παιδιά η Μεγάλη Τεσσαρακοστή! Πάει το πρώτο ποδαράκι!

-Πόσα μας έμειναν;

-Σωστά! Μας έμειναν άλλα έξι !!!

Λέγεται, λοιπόν, "Μεγάλη" γιατί μας οδηγεί στα σπουδαία και μεγάλα γεγονότα των Παθών και της Ανάστασης του Κυρίου μας.

Η Εκκλησία για να μας βοηθήσει τιμά, στις επόμενες πέντε Κυριακές που ακολουθούν, πρόσωπα και γεγονότα.

Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθεί να μας δώσει παραδείγματα και δύναμη.

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ:

Η πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Α’ Κυριακή των Νηστειών) ονομάζεται και Κυριακή της Ορθοδοξίας, σε ανάμνηση της αναστήλωσης των ιερών εικόνων από την αυτοκράτειρα Θεοδώρα το 842 μ.Χ. επί Πατριαρχίας Μεθοδίου. Η αναστήλωση των ιερών εικόνων σηματοδότησε το τέλος της περιόδου της Εικονομαχίας (726-843) που συντάραξε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Στα τέλη του 7ου και τις αρχές του 8ου αι. μ.Χ. κάποιοι υποστήριξαν ότι η προσκύνηση των εικόνων που υπήρχαν στα σπίτια και τους Ιερού Ναούς ήταν ειδωλολατρική πράξη. Ο αυτοκράτορας συμφώνησε με αυτή τη θεωρία και απαγόρευσε την ύπαρξη και την προσκύνηση των εικόνων. Όσοι στήριξαν την απόφαση αυτή του αυτοκράτορα ονομάστηκαν Εικονομάχοι. Όσοι διαφώνησαν με τις διαταγές του ονομάστηκαν Εικονολάτρες ή Εικονόφιλοι.

Η διαμάχη μεταξύ των δύο αντιπάλων παρατάξεων κράτησε περίπου 120 χρόνια. Στο μέσο αυτής της περιόδου, η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος (Νίκαια 787 μ.Χ.) διατύπωσε τη διδασκαλία που έχει και σήμερα η Εκκλησία και διακηρύσσει την τιμητική προσκύνηση των εικόνων. Παρά την απόφαση της Συνόδου όμως, η Εικονομαχία συνεχίσθηκε διότι εξακολουθούσαν να βασιλεύουν εικονομάχοι αυτοκράτορες. Το 842 μ.Χ. έληξε οριστικά με την αναστήλωση των εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας.

Σύμφωνα με την Ορθόδοξο Πίστη, η εικόνα δεν αποτελεί αντικείμενο λατρείας, αλλά λειτουργεί αποκλειστικά ως μέσον τιμής του εικονιζόμενου προσώπου. Ακόμα και ο Χριστός μπορεί να εικονισθεί, διότι έγινε άνθρωπος. Μάλιστα όποιος αρνείται τον εικονισμό του Χριστού αρνείται ουσιαστικά την ανθρώπινη φύση Του!

Η προσκύνηση της ιερής εικόνας του Χριστού και των άλλων ιερών προσώπων του Χριστιανισμού δεν είναι ειδωλολατρία, όπως κατηγορούνταν από τους εικονομάχους, διότι η τιμή δεν απευθύνεται στην ύλη, αλλά στο εικονιζόμενο πρόσωπο, καθότι «η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει» (Μ. Βασίλειος) και «Προσκυνούμεν δε ταις εικόσιν ου τη ύλη προσφέροντες την προσκύνησιν, αλλά δι΄αυτών τοις εν αυταίς εικονιζομένοις» (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός). Η ευλογία και η χάρη που λαμβάνει ο πιστός από την προσκύνηση των ιερών εικόνων δίνεται από το ζωντανό ιερό πρόσωπο και όχι από την ύλη της εικόνας.

Η εικόνα έχει τεράστια ποιμαντική χρησιμότητα. Όπως λέμε, μια εικόνα αξίζει περισσότερο από χίλιες λέξεις, είναι το βιβλίο των αγραμμάτων. Την Κυριακή αυτή στους ορθόδοξους ναούς γίνεται περιφορά των εικόνων και ακούγεται το απολυτίκιο της εορτής: 

Την άχραντον εικόνα σου προσκυνούμεν αγαθέ, Αιτούμενοι συγχώρεσιν των πταισμάτων ημών βουλήσει γαρ ηυδόκησας ανελθείν εν τω Σταυρώ ίνα ρύση ους έπλασες εκ της δουλείας του εχθρού όθεν ευχαρίστως βοώμεν χαράς επλήρωσας τα πάντα ο σωτήρ ημών ο παραγενόμενος εις το σώσαι τον κόσμον.

Πρακτική εφαρμογή

Η θεολογία που κρύβεται πίσω από την τιμή και προσκύνηση των ιερών εικόνων είναι πολύ υψηλή. Προσκυνώντας την εικόνα του Χριστού ομολογούμε την πίστη μας και τη λατρεία μας στο Άγιο Πρόσωπό Του και την Αγία Τριάδα.

Τιμώντας τις εικόνες της Παναγίας και των Αγίων, προσκυνούμε τη χάρη που αξιώθηκαν να λάβουν από τον Θεό και ζητάμε τη βοήθειά τους και τις πρεσβείες τους προς Εκείνον. Ασπαζόμαστε με σεβασμό τις ιερές εικόνες και μιλάμε σε αυτές σαν να έχουμε μπροστά μας το Άγιο πρόσωπο που εικονίζουν:

Όταν ασπαζόμαστε την εικόνα του Χριστού λέμε:

Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με!

Όταν ασπαζόμαστε την εικόνα της Παναγίας λέμε:

Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς!

Όταν ασπαζόμαστε την εικόνα ενός Αγίου λέμε:

Άγιε του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών

Όταν ασπαζόμαστε την εικόνα μιας Αγίας λέμε:

Αγία του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών

Όταν ασπαζόμαστε την εικόνα πολλών Αγίων λέμε:

Άγιοι του Θεού πρεσβεύσατε υπέρ ημών!

Έχουμε εικονοστάσι με καντηλάκι στο σπίτι; Πρέπει να βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του σπιτιού και εκεί, μπροστά στα εικονίσματα, να γίνεται η προσευχή μας. Έχουμε εικόνες στο δωμάτιό μας; Έχουμε την εικόνα του Χριστού ή της Παναγίας ή άλλου Αγίου μαζί μας (στην τσέπη του παλτού μας, στο πορτοφόλι μας, στο κινητό μας...); Κάνοντας όλα αυτά ομολογούμε ότι είμαστε Χριστιανοί και έχουμε δίπλα μας αλάνθαστους οδηγούς και ανίκητους προστάτες.

Τέλος, μια εικόνα είναι ένα πολύ όμορφο δώρο, το οποίο δείχνει ότι σκεφτόμαστε και αγαπάμε πραγματικά κάποιον, ότι νοιαζόμαστε αληθινά γι’ αυτόν.

Την Κυριακή αυτή λοιπόν όλοι στην Εκκλησία! Παίρνουμε μαζί μας και μια εικόνα από το σπίτι, την οποία με καμάρι θα περιφέρουμε γύρω από το Ιερό Ναό μαζί με τους άλλους Χριστιανούς. Χρόνια πολλά!

Παιχνίδι

"Μπουκάλα"

Τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο καθισμένα οκλαδόν. Στη μέση του κύκλου βάζουμε ένα μπουκάλι που κάθε παιδί θα γυρνά περιστροφικά στο κέντρο. Όταν το στόμιο του μπουκαλιού σταματήσει δείχνοντας ένα παιδί, το συγκεκριμένο παιδί πρέπει να σηκωθεί και να μιμηθεί κάποιο ζώο ή ένα αντικείμενο με κίνηση και φωνή (π.χ. κόκορας, αγελάδα, ανεμιστήρας, αεροπλάνο κλπ.). Όταν τα παιδιά βρουν τι είναι αυτό που μιμείται, κάθεται στη θέση του και γυρίζει το μπουκάλι.

Χρωματίζουμε κι εμείς την Αναστήλωση των Ιερών Εικόνων!