ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Στις φετινές εφηβικές συναντήσεις των συνάξεών μας (2021-22) σκοπό έχουμε να προβάλλουμε την εν Χριστώ ζωή μέσα από τον καθημερινό βίο των παιδιών.
Πιο απλά να περιγράφουμε στιγμές ή καταστάσεις από την καθημερινότητα της ζωής των νέων μας και αφού τις συζητούμε μαζί τους, να προτείνουμε λύσεις ή τρόπους αντιμετώπισης κάτω από το Ορθόδοξο πρίσμα και σκεπτικό. Πώς θα πρέπει, δηλαδή, να ενεργήσω ως χριστιανός μαθητής σε αυτό το πρόβλημα που αντιμετωπίζω ή στην πρόκληση που δέχομαι;
Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο Χριστιανισμός είναι βίωμα, είναι τρόπος ζωής δεν είναι απλά μια φιλοσοφική άποψη για την ζωή!! Άρα τα παιδιά του Χριστού θα πρέπει να γνωρίζουν την χριστιανική αντιμετώπιση της καθημερινότητας.
Ως προς την διαπραγμάτευση του θέματος προτείνουμε να διαβάζουμε μία παράγραφο στα παιδιά και να την σχολιάζουν εκείνα πρώτα, κι εμείς κατόπιν να συμπληρώνουμε κάτι που τυχόν λείπει κ.ο.κ.
Σε κάθε περίπτωση ο κατηχητής χειρίζεται το παρόν βοήθημα, ως απλό βοηθητικό στοιχείο και προσθαφαιρεί ανάλογα την κρίση του. Επίσης ας έχουμε υπόψη μας ότι στο γραπτό αυτό λόγο δεν είναι δυνατόν να συμπεριλάβουμε όλες τις περιπτώσεις!
Τέλος, πριν και μετά την συζήτηση, η προσευχή και η Χάρις του Θεού, θα μας βοηθήσει να τονίσουμε στην χριστιανική σύναξη αυτά που έχουν πραγματικά ανάγκη τα παιδιά μας!
Από το Γραφείο Νεότητας
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ
Η σχέση γονέων και παιδιών είναι ένας δεσμός διαρκούς αλληλεπίδρασης, που «επεμβαίνει» στον ψυχισμό και στον εσωτερικό κόσμο του παιδιού και διαμορφώνει πρότυπα και συμπεριφορές. Η μεταξύ τους σχέση, δηλαδή, είναι αλληλεπιδραστική.
Οι άνθρωποι ζουν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους ή και ολόκληρη τη ζωή τους μέσα σε μια οικογένεια. Η οικογένεια φροντίζει για την ανατροφή των παιδιών, ικανοποιώντας τις βιοτικές τους ανάγκες. Ταυτόχρονα, όταν κυριαρχούν μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον η αγάπη, ο σεβασμός και η κατανόηση, τα άτομα ωριμάζουν πνευματικά και ψυχικά και προκαλούν την ανάπτυξη της προσωπικότητά τους.
Οι άνθρωποι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τον κόσμο μέσα από την οικογενειακό τους περιβάλλον. Η οικογένεια μάς διαπαιδαγωγεί και μας βοηθά να αποκτήσουμε αξίες και αρχές, μας διδάσκει να αναλαμβάνουμε ευθύνες, πρωτοβουλίες κ.λπ.
Επίσης μέσα στην οικογένεια διαμορφώνουμε τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις. Μεγαλώνοντας εντασσόμαστε σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι το σχολείο, η κοινωνία, ο χώρος εργασίας, οι παρέες, η εκκλησία κ.λπ.
Α. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ-ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ
Τα παλιά χρόνια οι οικογένειες αποτελούνταν από πολλά άτομα, όπου έμεναν όλοι μαζί. Στο σπίτι έμεναν ο παππούς, η γιαγιά, οι γονείς, τα παιδιά (συνήθως 4 – 5 ακόμη και περισσότερα) και πολλές φορές ο θείος και η θεία με τα δικά τους τα παιδιά. Οι οικογένειες ήθελαν να κάνουν αγόρια και όχι τόσο κορίτσια, γιατί τα αγόρια τούς βοηθούσαν στις δουλειές τους, στα κτήματα, στο εμπόριο.
Στα κορίτσια δεν έδιναν ιδιαίτερη σημασία, αφού δεν τα έστελναν σχολείο και πίστευαν ότι δεν χρειάζεται να μάθουν γράμματα. Αυτό που τους μάθαιναν ήταν να κάνουν δουλειές σπιτιού. Δηλαδή να μαγειρεύουν να πλέκουν, να κεντούν, να ράβουν κ.λπ.
Ο παππούς και η γιαγιά ήταν πρόσωπα που τα σέβονταν όλοι. Όλη η οικογένεια τους άκουγε και ό,τι έλεγαν ήταν σωστό και το έκαναν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, λόγω της παραπάνω εμπειρίας που είχαν στη ζωή.
Τις αποφάσεις στο σπίτι τις έπαιρνε συνήθως ο παππούς σε συνεργασία με το μπαμπά και η υπόλοιπη οικογένεια τις ακολουθούσε.
Κάθε Κυριακή η οικογένεια έβαζε τα καλά της και πήγαιναν όλοι μαζί στην εκκλησία.
Κυριαρχούσε ο σεβασμός, η κατανόηση και η συχνή επικοινωνία μεταξύ γονέων και νέων, και η μεταξύ τους σχέση στηριζόταν στην ειλικρίνεια.
Β. ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΕΩΝ-ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΗΜΕΡΑ
Η οικογένεια είναι πυρηνική αποτελείται δηλαδή από τους γονείς και τα παιδιά. Ο παππούς και η γιαγιά απομακρύνονται, ζουν μόνοι τους ή σε οίκους ευγηρίας (οικοτροφεία).
Για αρχή, στις μέρες μας στις περισσότερες οικογένειες οι συγκρούσεις αφορούν μικρής σημασίας θέματα, όπως τα ρούχα, η απασχόληση με το ίντερνετ ή οι σχολικές επιδόσεις. Υπάρχουν όμως και οικογένειες που έρχονται αντιμέτωπες με την παραβατικότητα, τα ναρκωτικά, την κατάθλιψη κ.τ.λ. (Συνήθως οι συγκρούσεις κάνουν την εμφάνισή τους στην αρχή της εφηβείας, κορυφώνονται στα 14-17 έτη και σιγά σιγά μειώνονται). Η σχέση μεταξύ γονέα και εφήβου έχει διαφοροποιηθεί, σε σύγκριση με το παρελθόν, και ο χρόνος ενασχόλησης των γονέων προς τα παιδιά τους μειώνεται διαρκώς.
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ;
Ο έφηβος χρειάζεται να νιώθει ότι οι γονείς του είναι εκεί για να του προσφέρουν στήριξη, κατανόηση, ασφάλεια και ενθάρρυνση. Η επικοινωνία μεταξύ έφηβου και γονιών πρέπει να παραμείνει ανοιχτή.
Οι γονείς χρειάζεται να κατανοήσουν ότι ο έφηβος σε αυτό το στάδιο, θα δοκιμάσει τα όρια τους, θα συγκρουστεί μαζί τους, ίσως μαλώσει μαζί τους ή και δημιουργήσει εντάσεις (ώστε να γίνει δυνατή η δημιουργία νέων σχέσεων και η εύρεση της προσωπικής του ταυτότητας) για να μπορέσει να δημιουργήσει νέες σχέσεις και να βρει την ταυτότητά του.
Συχνό είναι το φαινόμενο της ενασχόλησης των εφήβων με τα ηλεκτρονικά μέσα. Με αυτό τον τρόπο αυξάνονται οι διαφωνίες μεταξύ γονιών και εφήβων και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι γονείς να εκνευρίζονται και να ταράζονται οι ισορροπίες.
Ως απάντηση λοιπόν στο παραπάνω ερώτημα θα μπορούσαμε να πούμε πως ΟΧΙ, δεν χρειάζεται να υπάρχει φιλία μεταξύ γονιών και νέων, αν και σε πολλές περιπτώσεις οι νέοι μπορούν να είναι φίλοι με τους γονείς, αλλά οι ίδιοι οι γονείς δεν θα μπορέσουν ποτέ να γίνουν αυθεντικοί φίλοι, διότι η ιδιότητα τού να είναι πατέρας ή μητέρα υπερβαίνει την σχέση μεταξύ φίλων.
Είναι σημαντικό αυτή η σχέση να είναι οριοθετημένη και να υπάρχει ένα μέτρο και μια νοητή διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους και η κάθε πλευρά να επιτελεί τον ρόλο που της έχει δοθεί (πόσο μάλλον για τους γονείς). Ασχέτως της φιλικής διάθεσης και στάσης του γονιού απέναντι στον νέο, ο ρόλος τους θα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτος. Ο πατέρας πρέπει να παραμείνει πατέρας ειδάλλως θα ψάξουμε να βρούμε άλλον στην θέση του πατέρα, και η μητέρα πρέπει να παραμείνει μητέρα ειδάλλως θα βρούμε άλλη στη θέση της μητέρας! Πράγμα άτοπο και επισφαλές!
Όταν υπάρχουν προβλήματα στο σπίτι και …
ΟΤΑΝ ΣΕ ΑΔΙΚΟΥΝ
Υπάρχουν περιπτώσεις που οι γονείς από ΛΑΘΟΣ εκτιμήσεις ή αξιολογήσεις αντιλαμβάνονται λανθασμένα κάποιο συμβάν σχετικό με το παιδί τους και τότε πέφτει πάνω στα παιδιά η τιμωρία οι συνέπειες των (δήθεν) πράξεών τους. Π.χ. απαγόρευση εξόδου από το σπίτι, περιορισμός της παρέας που σε οδήγησε σε αυτό το λάθος, στέρηση από το χαρτζιλίκι, απαγόρευση κινητού, …. κ.λπ., κ.λπ.
Εδώ αρχικά το πρόβλημα βρίσκεται στους γονείς οι οποίοι από λάθος εκτίμηση ενός (δήθεν ή ανύπαρκτου) συμβάντος τιμωρούν το παιδί για μια πράξη που ποτέ δεν έκανε! Αν οι γονείς σε συμβάντα που οι ίδιοι δεν είναι παρόντες αποδέχονται χωρίς έρευνα και κρίση αυτό που τους καταγγέλλει ο οποιοσδήποτε τρίτος τότε οργισμένοι όπως είναι δεν ερευνούν του λόγου το αληθές και κατακεραυνώνουν τα παιδιά τους και τότε αρχίζει το…. Χάσμα μεταξύ τους.
Από την πλευρά του το παιδί επειδή πολλές φορές έχει πει ψέματα στους γονείς για διάφορα συμβάντα για τα οποία αρνείται ότι έπραξε, πλην όμως τα έπραξε, και οι γονείς του τού ρίχνουν ευθύνη πολλές φορές δικαίως, πολλές φορές αδίκως.
Στην δεύτερη περίπτωση θα λέγαμε (δηλ. της άδικης τιμωρίας) ο/η έφηβος αισθανόμενος ότι αδικείται έχει συναισθήματα οργής, αδικίας, στενοχώριας, τάσης φυγής από το σπίτι, απομόνωσης κ.λπ. και το κακό γίνεται όλο και πιο μεγάλο.
Πολλές φορές - ανάλογα με τον χαρακτήρα του παιδιού- μπορεί να έρθει σε απευθείας κόντρα με τους γονείς και να τους βρίσει, να τους κτυπήσει, να σπάσει αντικείμενα και να κάνει δημιουργήσει διάφορα άλλα προβλήματα τα οποία μεγαλώνουν το χάσμα μεταξύ γονέων και παιδιών. Ωστόσο σε οποιαδήποτε περίπτωση καλό είναι «να τα βρουν» μεταξύ τους όπως λέμε.
