ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ότι:
Στην Ελλάδα, τα αγόρια αρχίζουν να πίνουν σε ηλικία 12,2 ετών και τα κορίτσια έναν χρόνο αργότερα;
Ένα ποσοστό 10 – 15% των αλκοολικών είναι ανήλικα παιδιά;
Ένας στους τρεις 15χρονους εφήβους καταναλώνει κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα;
Ένα στα τέσσερα αγόρια και ένα στα πέντε κορίτσια ηλικίας 15 ετών πίνουν τουλάχιστον 3 ποτά στη σειρά σε κάθε συνηθισμένη τους έξοδο;
Δύο στους πέντε εφήβους ηλικίας 15 ετών έχουν μεθύσει τουλάχιστον μία φορά σε όλη τους τη ζωή;
Ένας στους πέντε εφήβους ηλικίας 11-15 ετών ανέφεραν ότι πολλοί από τους φίλους τους πίνουν οινοπνευματώδη;
ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ότι αυτοί που κάνουν “κραιπάλες με αλκοόλ” ως έφηβοι σε σύγκριση με αυτούς που δεν κάνουν έχουν χειρότερες επιδόσεις σε:
δοκιμασίες μνήμης,
επίλυση προβλημάτων,
οπτικοχωροταξικές δεξιότητες,
διότι η δραστηριότητα του εγκεφάλου όταν εκτελούν αυτά τα έργα είναι διαφορετική.
Επίσης γνωρίζεις ότι μπορεί να γίνουν αλκοολικοί;
ή να εθιστούν σε άλλες ουσίες,
ή να εκδηλώσουν κάποια ψυχική διαταραχή,
ή να εμπλακούν σε εγκληματικές δραστηριότητες
ή να έχουν μειωμένη ακαδημαϊκή επίδοση;
Τι είναι και πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος;
Στο ανθρώπινο νευρικό σύστημα υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια νευρώνες και πιθανώς 10 φορές περισσότερα νευρογλοιακά κύτταρα.
Οι νευρώνες συνεργάζονται σε ομάδες πολλών χιλιάδων για να παράγουν μία παράμετρο της συμπεριφοράς στα περισσότερα είδη.
Τα νευρικά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους με τη βοήθεια διαφόρων ουσιών που υπάρχουν στον εγκέφαλό μας. Οι ουσίες αυτές ονομάζονται «νευροδιαβιβαστές». Π.χ. Ντοπαμίνη, νοραδρεναλίνη, σεροτονίνη...
Ωρίμανση του εγκεφάλου
Διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου ωριμάζουν σε διαφορετικές αναπτυξιακές περιόδους:
οι περιοχές που σχετίζονται με την όραση έχουν ωριμάσει στα 5 έτη.
οι περιοχές που σχετίζονται με τη γλώσσα έχουν ωριμάσει στα 13 έτη.
Η πλήρης ωρίμανση του εγκεφάλου δεν επιτυγχάνεται παρά μόνο γύρω στα 25 έτη.
Επομένως, ενώ η σωματική ανάπτυξη του εφήβου συμβαίνει από τα 12-18 έτη, η ωρίμανση του εγκεφάλου παρατείνεται και πέρα των 18, μέχρι τα 25. Στους εφήβους, πολλές εγκεφαλικές περιοχές, έχουν αναπτυχθεί πλήρως, ενώ άλλες όχι.
Κάποιες πλευρές της συμπεριφοράς είναι όπως αυτές των ενηλίκων π.χ. μερικές σωματικές και νοητικές δεξιότητες έχουν αναπτυχθεί,
αλλά κάποιες νοητικές λειτουργίες δεν έχουν φτάσει στο επίπεδο των ενηλίκων.
Εφηβεία και ανωριμότητα εγκεφάλου
Οι περιοχές του εγκεφάλου που ωριμάζουν τελευταίες είναι αυτές του φλοιού, που παίζουν ρόλο στις λεγόμενες εκτελεστικές λειτουργίες:
λήψη αποφάσεων,
αναστολή συμπεριφοράς,
επιλεκτική προσοχή,
συλλογισμός και επίλυση προβλημάτων.
Τα ευρήματα αυτά καταδεικνύουν ότι η έκθεση στο αλκοόλ κατά την εφηβεία μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλαγές στον εγκέφαλο ενώ φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο οι αναπτυσσόμενες περιοχές του εγκεφάλου (όπως αυτές που σχετίζονται με τις εκτελεστικές λειτουργίες).
Υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατανάλωση αλκοόλ (ειδικά η υπερκατανάλωση με τη μορφή κραιπάλης) προκαλεί σοβαρές ή και μόνιμες αλλαγές στον εγκέφαλο των εφήβων, όπως
Μεγαλύτερη ανάληψη ρίσκου (φτωχή αναστολή) και
Αποτυχία να σκεφτεί πριν ενεργήσει.
Στο τσιγάρο λέμε όχι!
Τώρα για το τσιγάρο έχεις ακούσει πολλά κι όμως δε λες να το σταματήσεις! Δεν θα σου πω αυτή τη φορά πολλά επιχειρήματα, αφού τα κυριότερα μηνύματα κατά του τσιγάρου αναγράφονται πάνω στα κουτιά κι εσύ συνεχίζεις... Λοιπόν 2-3 πραγματάκια θα σου πω και έχε τα υπόψη σου, είναι σημαντικά!
1. Τα παιδιά των καπνιστών πάνε στον Παράδεισο (πεθαίνουν) νωρίτερα... αυτό λέει πολλά, αν το καταλαβαίνεις.
2. Το τσιγάρο ευθύνεται για τον θάνατο 3.500.000 ανθρώπων! Τα θύματά του είναι περισσότερα από το άθροισμα των θανάτων από τα πυροβόλα όπλα, τα ναρκωτικά, τις αυτοκτονίες, το AIDS και τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Κι όμως το τσιγάρο είναι καταναλωτικό προϊόν που πωλείται και καταναλώνεται ελεύθερα σε όλο τον κόσμο.
3. Όσο χρόνο κάνεις για να καπνίσεις ένα τσιγάρο, τόσο χρόνο ζωής σου μειώνει! Δεν τό ήξερες έτσι; Κι όμως έτσι είναι! Έχει υπολογισθεί, ότι το προσδόκιμο ζωής των καπνιστών μειώνεται κατά 5 ως 8 χρόνια. Επίσης, χάνονται κατά μέσο όρο 5,5 λεπτά ζωής για κάθε τσιγάρο που καπνίζεται, δηλαδή περίπου όσο και ο χρόνος καπνίσματος του τσιγάρου. Στην Ελλάδα, η οφειλόμενη στο κάπνισμα θνησιμότητα φτάνει το 19,3%, ενώ το ποσοστό των χαμένων ετών ζωής το 12,9%.
