O Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Εννέα μήνες πριν από τη Γέννηση του Χριστού (25 Δεκεμβρίου), στις 25 Μαρτίου, έχουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, δηλαδή την καλή είδηση (Ευαγγέλιο) που πήρε η Παναγία από τον αρχάγγελο Γαβριήλ ότι θα φέρει στον κόσμο τον Σωτήρα Χριστό. 
Η γιορτή αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες Δεσποτικές γιορτές, γι’ αυτό και η Εκκλησία ψάλλει: «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τό κεφάλαιον καί τοῦἀπ’ αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις ». Δηλαδή, σήμερα είναι η αρχή της σωτηρίας μας με το να φανερωθεί σε αγγέλους και ανθρώπους το μυστικό σχέδιο που υπήρχε ανέκαθεν στον νου του Θεού, για να σώσει τον άνθρωπο.
Ποιο ήταν δηλαδή το μυστικό σχέδιο; Η ενανθρώπηση του Υιού Του Θεού, του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Ιησού Χριστού.
Και περίμενε αιώνες ολόκληρους ο Θεός να βρεθεί η κατάλληλη κόρη, που θα δεχθεί κιόλας να γίνει μητέρα του Υιού Του. Η ταπείνωσή της και η καθαρότητα ήταν αυτά που τράβηξαν το βλέμμα του Θεού πάνω της και, όταν ήρθε η κατάλληλη ώρα, στάλθηκε ο αρχάγγελος Γαβριήλ να της φέρει το μήνυμα με τον χαιρετισμό: «Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ ». «Να χαρείς, εσύ που έχεις γεμίσει από τη Χάρη και τα χαρίσματα του Θεού και ο Θεός να είναι μαζί σου και είσαι η πιο ευλογημένη απ’ όλες τις γυναίκες, γιατί θα γεννήσεις τον Σωτήρα του κό σμου». Και από τη στιγμή που η Μαριάμ είπε το «Ἰδού ἡ δούλη Κυρίου » «Είμαι η δούλη του Κυρίου, ας γίνει όπως είπες», ήρθε μέσα της το Άγιο Πνεύμα και άρχισε η σύλληψη και η αύξηση του Θεανθρώπου Χριστού.
Ποιος επισκέφτηκε την Μαρία; - ΑΠ.: Ο αρχάγγελος Γαβριήλ που στάλθηκε από τον Θεό.
Τι ήταν αυτό που ήθελε να της ανακοινώσει; - ΑΠ.: Ότι ο Θεός την έκρινε άξια για μια μεγάλη ευλογία. Θα γεννούσε γιο, τον Υιό του Θεού και θα του δοθεί ο θρόνος του προπάτορά του Δαβίδ.
Που πήγε μετά τον Ευαγγελισμό η Μαρία; - ΑΠ.: Σε μια ορεινή πόλη της Ιουδαίας όπου έμεναν ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ. Έμεινε μαζί τους περίπου τρεις μήνες και γύρισε έπειτα στο σπίτι της.
Τι σημαίνει το εβραϊκό όνομα Μαριάμ; -ΑΠ.: Πολλά πράγματα σημαίνει το εξελληνισμένο όνομα «Μαρία»: Φως, ελπίδα, μύρο αλλά και Κυρία. Θαύμα το όνομά της, θαύμα η γέννησή της, όπως και η ζωή της. Με θαύμα και ο Θεός άνοιξε τον δρόμο για τον ερχομό του Ιησού Χριστού στον κόσμο.
Έχει άλλα ονόματα η Παναγία; -ΑΠ.: Ο λαός για να της δείξει την ευλάβειά του, της έχει προσδώσει ονόματα, με τις ωραιότερες λέξεις και τα πιο όμορφα επίθετα. Παναγία, Παντά νασσα, Γλυκοφιλούσα, Αειπάρθενο, Βασίλισσα των Ουρανών, Κεχαριτωμένη, Ελεούσα, Δέ σποινα, Θεοτόκος και πολλά πολλά άλλα. Χιλιάδες εκκλησίες είναι χτισμένες στο όνομά της. Εκατοντάδες εικόνες της είναι θαυματουργές. Δεκάδες τα μοναστήρια και τα προσκυνήματα της που συγκεντρώνουν τους πιστούς.
Η Εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου
Με άλλα λόγια γιορτάζουμε την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Όπως, όμως, και στην περίπτωση της 28ης Οκτωβρίου, έτσι και την 25η Μαρτίου γιορτάζουμε ουσιαστικά την έναρξη και όχι τη λήξη της επανάστασης.
Πιο συγκεκριμένα, η Επανάσταση, σε διπλωματικό επίπεδο, ξεκίνησε ήδη από τα τέλη Φε βρουαρίου του 1821 από την μακρινή Μολδοβλαχία (σημερινή Ρουμανία) από τον πρίγκηπα Αλέξανδρο Υψηλάντη. Στην Ελλάδα η εξέγερση ξεκίνησε από την Πελοπόννησο και γρήγορα εξαπλώθηκε στη Στερεά Ελλάδα κι από εκεί σε ολόκληρη τη χώρα.
Από τους κυριότερους εκπροσώπους του υπήρξε ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής, ο οποίος είχε γράψει και το περίφημο "καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά 40 χρόνια σκλαβιά και φυλακή", φράση η οποία συνδέθηκε άρρηκτα με τον απελευθερωτικό αγώνα.
Σύμφωνα με τους λαϊκούς θρύλους η Επανάσταση ξεκίνησε από τα Καλάβρυτα και συγκεκρι μένα από την Αγία Λαύρα. Εκεί, ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε κρυφά τη σημαία της Επανάστασης στις 25 Μαρτίου 1821, δίνοντας το έναυσμα για τον απελευθερωτικό αγώνα. Το γεγονός αυτό καταγράφηκε ιστορικά και μάλιστα τού δόθηκε έμφαση καθώς συσχέ τιζε την Εκκλησία με την Επανάσταση.
Έτσι η επέτειος εορτασμού του ιστορικού αυτού γεγονότος καθορίστηκε να γίνεται κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου. Η ιστορία κατέγραψε και βεβαίωσε ότι το λάβαρο της επανάστασης δεν σηκώθηκε τυπικά από τον ιεράρχη αλλά ουσιαστικά αφού οι έλληνες ιερωμένοι ιεράρχες, ιερείς, διάκονοι και μο ναχοί προσέφεραν και την ζωή τους ακόμη χάριν της επανάστασης!
Ιδιαίτερα από την περιοχή της Ελλάδος αναφέρονται επώνυμα στις πηγές 73 Αρχιερείς, που έλαβαν ενεργό μέρος στον Αγώνα. 42 Αρχιερείς υπέστησαν ταπεινώσεις, εξευτελισμούς, φυλακί σεις, διώξεις κάθε είδους, βασανιστήρια, εξορίες κ.λπ. Δύο Οικουμενικοί Πατριάρχες (Γρηγόριος Ε', Κύριλλος ΣΤ') και 45 Αρχιερείς (Μητροπολίτες) εκτελέστηκαν ή έπεσαν σε μάχες. Κατά τον Γάλλο Πρόξενο Πουκεβίλ οι κληρικοί-θύματα του Αγώνα ανέρχονται συνολικά σε 6.000.
Επιπλέον εμπλουτισμός του σημερινού θέματοςΓιατί είναι σημαντικό σήμερα να γιορτάζουμε τις εθνικές επετείους μας;
Ασφαλώς και όλοι έχουμε ακούσει, ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια, την φράση, «δεν είναι καιρός να καταργήσουμε πια τις εθνικές επετείους; Ποια η χρησιμότητα του να μένουμε ή να αναπαράγουμε το παρελθόν;».
Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Για να γνωρίζει κανείς ένα ιστορικό γεγονός, δύο τρόποι υπάρχουν. Είτε να έτυχε να το έζησε, να το βίωσε, είτε μέσω της μελέτης και της έρευ νας. Μπορεί βεβαίως να τύχει να συμβούν και τα δύο μαζί. Η πρώτη λοιπόν γνώση είναι η βιω ματική. Την δεύτερη ας την ονομάσουμε επιστημονική. Η γνώση του παρελθόντος, από όπου κι αν έχει προκύψει αυτή, είναι στενά συνδεδεμένη με τον χρόνο και συγκεκριμένα με το παρελθόν. Τα ιστορικά, επομένως, γεγονότα και ο εορτασμός μιας επετείου, φέρνουν στη μνήμη μας, την ιστορία ενός λαού.
Ποια έννοια όμως έχει η επέτειος; Κάθε γεγονός, κάθε επέτειος, ενέχει μέσα της την θύ μηση. Η θύμηση είναι πολλές φορές ευχάριστη, αλλά κάποιες άλλες είναι θλιβερή, οδυνηρή. Αυτό που γιορτάζουμε όμως, δεν είναι τα θλιβερά γεγονότα, αλλά τα αποτελέσματά τους, που εν προκειμένω είναι η εξύψωση του έθνους, η ιστορική συνέχεια ενός λαού.
Παρόλα τα προηγούμενα, γιατί συνεχίζουμε όμως να γιορτάζουμε μια εθνική επέτειο σήμερα; Συχνά λέμε, και αυτό είναι σωστό, πως είναι εθνική υποχρέωση, να θυμόμαστε πάντα τι οφείλουμε σε εκείνους, που κινδύνευσαν και που προσέφεραν τη ζωή τους, για την επανάκτηση ή τη διατήρηση της ελευθερίας των Ελλήνων. Αυτή η «υποχρέωση» είναι αναπόφευκτα συνδεδεμένη με το ιστορικό παρελθόν. Αν μείνουμε όμως μόνο στην «υποχρέωση» ή ακόμα καλύτερα, μόνο στη διάσταση της μνήμης και της θύμησης, τότε φτωχαίνουμε και περιορίζουμε τον εορτασμό, με συνέπεια να μένουν αδιάφοροι όσοι δεν γνωρίζουν ή δεν είναι εξοικειωμένοι με το ιστορικό παρελθόν.
Για εκείνους σίγουρα, μια εθνική επέτειος δεν έχει νόημα ή λόγο ύπαρξης. Εάν η επέτειος συνδεθεί αποκλειστικά με το παρελθόν, τότε ίσως και να μην είχε λόγο ύπαρξης, σήμερα τουλάχιστον. Ως προς την ουσία της, όμως, μια εθνική επέτειος, συνδέεται κυρίως με το μέλλον. Αυτή είναι και η ουσιαστική της διάσταση, παρόλο που δεν είναι αντιληπτή. Και δεν είναι, γιατί η συμβολική διάσταση της κάθε επετείου είναι αόρατη, σε σχέση με το ιστορικό γεγο νός που είναι αντιληπτό και πραγματικό. Έτσι, κάθε επέτειος έχει διπλή διάσταση. Την φανερή, το γεγονός δηλαδή, και την αφανή, γιατί το νόημα και η σημασία της, είναι ουσιαστικά συμβολισμός-σύμβολο.
Στο σύμβολο συνυπάρχουν δύο στοιχεία. Το ορατό (π.χ. το ξύλο της ιερής εικόνας, το ύφασμα της σημαίας, το μάρμαρο ενός μνημείου) και το αόρατο (π.χ. οι άυλες αξίες, οι ιδέες). Όταν για παράδειγμα κάποιος κάψει μια σημαία, δεν είναι το πανί που θα μας πειράξει που κάηκε, αλλά το ότι για αυτή την σημαία, έχυσαν το αίμα τους και έδωσαν τη ζωή τους οι πρόγονοί μας, προκειμένου να μην παραδοθεί σε ξένους εισβολείς. Η πίστη δεν είναι ύφασμα, είναι αξία την οποία συμβολίζει η σημαία. Άυλες αξίες είναι η ελευθερία, η πίστη, η αγάπη στην πατρίδα. Αυτές είναι εκείνες που δίνουν στον εορτασμό μιας εθνικής επετείου, τον συμβολισμό και τον χαρακτήρα της.
Στο σύμβολο συνυπάρχουν δύο στοιχεία. Το ορατό (π.χ. το ξύλο της ιερής εικόνας, το ύφασμα της σημαίας, το μάρμαρο ενός μνημείου) και το αόρατο (π.χ. οι άυλες αξίες, οι ιδέες). Όταν για παράδειγμα κάποιος κάψει μια σημαία, δεν είναι το πανί που θα μας πειράξει που κάηκε, αλλά το ότι για αυτή την σημαία, έχυσαν το αίμα τους και έδωσαν τη ζωή τους οι πρόγονοί μας, προκειμένου να μην παραδοθεί σε ξένους εισβολείς. Η πίστη δεν είναι ύφασμα, είναι αξία την οποία συμβολίζει η σημαία. Άυλες αξίες είναι η ελευθερία, η πίστη, η αγάπη στην πατρίδα. Αυτές είναι εκείνες που δίνουν στον εορτασμό μιας εθνικής επετείου, τον συμβολισμό και τον χαρακτήρα της.
Τα σύμβολα δίνουν δύναμη προς τα εμπρός, δύναμη για τη διατήρηση των αξιών, δύναμη για συνέχιση. Και αυτή τη δύναμη που μας αναζωογονεί, δίνει κάθε φορά μια επέτειος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η παράδοση αφορά τις επερχόμενες γενιές. Δεν παραδίδουμε σε όσους πέρασαν, αλλά σε όσους έρχονται. Γι᾿ αυτό η εθνική επέτειος είναι αυτή που παραδίδει στους νέους το νόημα του συμβολισμού της. Η εθνική επέτειος είναι φορέας παραδόσεως. Και η παράδοση που σ᾿ εμάς τους Έλληνες έχει όνομα, είναι η ελληνοχριστιανική παράδοση.
Με τον Ευαγγελισμό γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου, με τον Άγιο Δημήτριο την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, με τον Άγιο Μηνά την απελευθέρωση της Καστοριάς κ.ο.κ. Ο ουσιαστικός αναχρονισμός και η απαιδευσιά ανήκει σε αυτούς που κλείνουν τα μάτια και τα αυτιά τους, μπροστά σε κάθε σύμβολο.
Είναι απαιδευσιά να μην αναγνωρίζει κανείς την σημασία ενός συμβόλου, να μην αναλογίζεται πόσο βαθιά σφραγίζει την ιστορική μας συνείδηση ένα σύμβολο, το σύμβολο της σημαίας, το σύμβολο της πίστεως, που είναι το «Πιστεύω», που ακούγεται τις Κυριακές στην λειτουργία.
Είναι απαιδευσιά να παραμένει κανείς ασυγκίνητος στους επετειακούς εορτασμούς. Άνθρωποι σαν και εμάς σήμερα, ήταν και όλοι εκείνοι, οι οποίοι στο πέρασμα των χρόνων δούλεψαν για την πατρίδα μας, και όταν τους κάλεσε η ιστορία έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν -την ζωή τους δηλ.- για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Τους αξίζουν πολλά παρα πάνω από μια παρέλαση, ή από μια θύμηση ιστορικής επετείου.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως «τα καλά έργα πεθαίνουν σαν τα σκεπάσει η σιωπή». Όταν σιγάσουν όλα και όλοι, το καλό έργο λησμονεί ται, οι νεκροί ξεχνιούνται, οι θυσίες μένουν βουβές. Αυτήν την τρομακτική σιωπή του χρόνου σχίζει η φωνή της εθνικής επετείου!!!
Ας μην ξεχνούμε λοιπόν τις μεγάλες θυσίες των προγόνων μας, για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι και τουλάχιστον ας παραδίδουμε στις νέες γενιές την γνώση της ιστορίας μας που είναι βαμμένη με αίμα ηρώων, και ας παρελαύνουμε αποδίδοντας έναν ελάχιστο φόρο τιμής στους προπάτορές μας.
Με τον Ευαγγελισμό γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου, με τον Άγιο Δημήτριο την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, με τον Άγιο Μηνά την απελευθέρωση της Καστοριάς κ.ο.κ. Ο ουσιαστικός αναχρονισμός και η απαιδευσιά ανήκει σε αυτούς που κλείνουν τα μάτια και τα αυτιά τους, μπροστά σε κάθε σύμβολο.
Είναι απαιδευσιά να μην αναγνωρίζει κανείς την σημασία ενός συμβόλου, να μην αναλογίζεται πόσο βαθιά σφραγίζει την ιστορική μας συνείδηση ένα σύμβολο, το σύμβολο της σημαίας, το σύμβολο της πίστεως, που είναι το «Πιστεύω», που ακούγεται τις Κυριακές στην λειτουργία.
Είναι απαιδευσιά να παραμένει κανείς ασυγκίνητος στους επετειακούς εορτασμούς. Άνθρωποι σαν και εμάς σήμερα, ήταν και όλοι εκείνοι, οι οποίοι στο πέρασμα των χρόνων δούλεψαν για την πατρίδα μας, και όταν τους κάλεσε η ιστορία έδωσαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν -την ζωή τους δηλ.- για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Τους αξίζουν πολλά παρα πάνω από μια παρέλαση, ή από μια θύμηση ιστορικής επετείου.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως «τα καλά έργα πεθαίνουν σαν τα σκεπάσει η σιωπή». Όταν σιγάσουν όλα και όλοι, το καλό έργο λησμονεί ται, οι νεκροί ξεχνιούνται, οι θυσίες μένουν βουβές. Αυτήν την τρομακτική σιωπή του χρόνου σχίζει η φωνή της εθνικής επετείου!!!
Ας μην ξεχνούμε λοιπόν τις μεγάλες θυσίες των προγόνων μας, για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι και τουλάχιστον ας παραδίδουμε στις νέες γενιές την γνώση της ιστορίας μας που είναι βαμμένη με αίμα ηρώων, και ας παρελαύνουμε αποδίδοντας έναν ελάχιστο φόρο τιμής στους προπάτορές μας.
ΣΧΕΤΙΚΟ ΒΙΝΤΕΟ:
Προσευχή λήξης... (προσοχή, υπενθύμιση)
Όλα τα παιδιά μαζί με τον κατηχητή, γονατισμένοι μπροστά από το εικόνισμα του Χριστού στο ιερό τέμπλο θα εκφωνήσουμε την προσευχή του Αγίου Εφραίμ λέγοντας στο τέλος όλοι μαζί το “Δι’ εὐχῶν...”[Από πριν πρέπει να έχουμε βγάλει φωτοτυπίες την προσευχή για να την μοιράσουμε στα παιδιά].
