Όταν ο Όσιος Αμφιλόχιος Μακρής (μνήμη 16 Απριλίου) θέλησε να φτιάξει ένα κάθισμα (ερημητήριο) στη θέση Κουβάρι στο ιερό νησί της Πάτμου, αφιέρωσε τον ναό στον Άγιο Ιωσήφ τον Μνήστορα. Ένας ασκητής του είχε αποκαλύψει ότι αυτός ήταν ο μεγαλύτερος Άγιος, επειδή ήταν ο προστάτης του Κυρίου και της Θεοτόκου. Ας γνωρίσουμε τον βίο του Αγίου Ιωσήφ του Μνήστορος, ο οποίος έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην εκπλήρωση του θεϊκού σχεδίου για τη Σωτηρία του ανθρώπου.
Συνήθως το ιερό πρόσωπο του Ιωσήφ επισκιάζεται από την ιερότατη προσωπικότητα της Παναγίας μας. Ήταν Ιουδαίος στην καταγωγή και απόγονος του ένδοξου βασιλιά και προφήτη (προφητάνακτα) Δαβίδ, απέχοντας χρονικά από αυτόν χίλια περίπου χρόνια. Καταγόταν από την Βηθλεέμ, την «πόλη Δαβίδ», και το όνομά του σημαίνει: «ο τέλειος του Θεού», αλλά κατοικούσε στην Ναζαρέτ ασκώντας το επάγγελμα του ξυλουργού. Ήταν χήρος, προχωρημένης ηλικίας και μεγάλωνε μόνος του τα επτά παιδιά του (Ιάκωβος, Ιωσής, Σίμων, Ιούδας, Εσθήρ, Θάμαρ ή Μάρθα, Σαλώμη). Ζούσε με δικαιοσύνη και αγιότητα.
Όταν η Θεοτόκος έγινε δεκατριών ετών, οι ιερείς του Ναού και ιδιαίτερα ο Άγιος Ζαχαρίας, ο πατέρας του Προδρόμου, οδηγημένοι από το Άγιο Πνεύμα, έκριναν ότι έπρεπε να προσκολληθεί σε κάποιο δίκαιο και ενάρετο άνδρα. Διάλεξαν τον ευσεβή και δίκαιο Ιωσήφ, με τον οποίο την αρραβώνιασαν, διαβλέποντας ότι ο προχωρημένης ηλικίας ενάρετος Ιωσήφ θα την σεβαστεί και θα την προστατέψει.
Έτσι, σύμφωνα με το δίκαιο της εποχής εκείνης, τον ακολούθησε στην οικία του στη Ναζαρέτ όπου ζούσαν με προσευχή και φόβο Θεού. Η Μαρία φρόντιζε το σπίτι και ο Ιωσήφ της πρόσφερε προστασία και τα αναγκαία για να ζήσει. Εκεί την επισκέφτηκε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. Η Παρθένος Μαρία δεν φανέρωσε το υπερφυσικό γεγονός του Ευαγγελισμού της και τη θεία κυοφορία της στον Ιωσήφ, η μόνη που το γνώριζε ήταν η εξαδέλφη της Αγία Ελισάβετ, η μητέρα του Προδρόμου.
Την ίδια εποχή οι ρωμαϊκές αρχές αποφάσισαν να κάμουν απογραφή όλων των υπηκόων της αυτοκρατορίας, για φορολογικούς λόγους. Έτσι ο Ιωσήφ και η Μαρία αναγκάστηκαν να μεταβούν στη Βηθλεέμ για να απογραφούν. Όμως τις μέρες εκείνες έφτασε και η γέννα της Μαρίας. Τότε ήταν που ο Ιωσήφ πληροφορήθηκε για την κυοφορία της και παραξενεύτηκε, διότι ουδέποτε είχε σχέσεις μαζί της.
Επειδή ήταν δίκαιος, θέλησε να τη διώξει με κάθε μυστικότητα για να μην κινδυνέψει αφού ο νόμος ήταν πολύ αυστηρός με τις ανύπανδρες μητέρες. Αλλά το ίδιο βράδυ Άγγελος Κυρίου ήρθε στο όνειρό του και τον διαβεβαίωσε για την αθωότητα της Μαρίας και την υπερφυσική της κυοφορία. Τότε έμαθε ότι η Μαρία θα γεννήσει τον αναμενόμενο Μεσσία, τον λυτρωτή του κόσμου και ότι η μνηστεία έπρεπε να συνεχιστεί προκειμένου να μην αποκαλυφτεί η υπερφυσική γέννηση του Ιησού. Ο Άγγελος τον παρότρυνε να γίνει ο παντοτινός τους προστάτης και βοηθός και εκείνος δέχτηκε με ταπείνωση και σεβασμό το μήνυμα του Θεού.
Η διαμονή τους στην Βηθλεέμ δεν ήταν εύκολη, διότι είχε μαζευτεί εκεί πλήθος κόσμου για την απογραφή και έτσι δεν υπήρχε κατάλυμα. Δεν υπήρχε χώρος για τη γέννα, γι’ αυτό αναγκάστηκαν να καταφύγουν σε κάποιον σπηλαιώδη στάβλο, έξω από την πόλη. Εκεί η Παναγία μας γέννησε τον Σωτήρα του κόσμου, εν μέσω θαυμαστών και υπερφυσικών γεγονότων (λαμπρός αστέρας, ψαλμωδίες αγγέλων, κ.λπ.). Εκεί πρώτοι από όλους τον προσκύνησαν οι απλοί και ταπεινοί βοσκοί της Βηθλεέμ.
Στη Βηθλεέμ, αργότερα, έφτασαν και οι Μάγοι για να προσκυνήσουν το Θείο Βρέφος, προσκομίζοντας τους θησαυρούς τους. Όμως ο Ηρώδης έψαχνε να βρει τον Ιησου να τον εξολοθρεύσει!!!!
Πάλι σε όνειρο Άγγελος πληροφόρησε ο Ιωσήφ την ανάγκη φυγής στην Αίγυπτο, επειδή ο θηριώδης Ηρώδης είχε διατάξει τη γενική σφαγή των νηπίων στη Βηθλεέμ. Μετά τον θάνατο του Ηρώδη, ξανά Άγγελος ειδοποίησε τον Ιωσήφ να επιστρέψουν στην Παλαιστίνη. Αφού γύρισαν, εγκαταστάθηκαν οριστικά στη Ναζαρέτ.
Ο Ιωσήφ αναφέρεται ακόμα μια φορά στην Καινή Διαθήκη κατά την επίσκεψή τους στο Ναό της Ιερουσαλήμ όταν ήταν δωδεκαετής ο Ιησούς. Η Ιερά Παράδοση αναφέρει ότι λίγο μετά από αυτό το συμβάν ο Ιωσήφ πέθανε. Η μνήμη του τιμάται την πρώτη Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς ἁγίας Παρθένου θεοφόρον φυλάκτορα, βρέφους Ἰησοῦ τόν πατέρα, ἐπί τῆς γῆς ἀνυμνήσωμεν· τόν κρυφιομύστην Ἰωσήφ, σκεπάσαντα σεμνῶς τήν Μαριάμ, ἀπορίαν ξένου τόκου ὑπερφυοῦς, ἐν θάμβει αὐτῷ βοῶντες· δόξα τοῖς μυστηρίοις Σου Σοφέ, δόξα τῇ εὐσπλαχνίᾳ Σου, δόξα τῷ φυλάσσοντι παντί, Παρθένων τό εὔοδον.
* Ποίημα Μελάνης Μοναχῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπούρα Μεγαλοπόλεως.
